သြားပုိး ခ်ခ်င္လုိ႔၊ သြားပုိးသတ္ခ်င္လုိ႔ဆုိၿပီးလာတဲ့လူနာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိပါေသးတယ္။
ကြၽန္ေတာ္တို႔မွာလည္း သာမန္ျပည္သူမ်ား ဗဟုသုတလည္းရသြားေအာင္ သြားပုိးစားတယ္ဆုိတာကိုလည္း ေသခ်ာနားလည္သြားေအာင္ ရွင္းျပရတာ အေမာပါ။ သြားႏွင့္ခံတြင္း ေဆးပညာရယ္လို႔ စနစ္တက်မေပၚထြန္းခင္အခ်ိန္၊ သြားႏွင့္ခံတြင္းဆရာဝန္မ်ား မေပၚခင္အခ်ိန္ကတည္းက ျမန္မာျပည္မွာ လူတခ်ဳိ႕ဟာ လူအမ်ားသြားကိုက္သြားနာေဝဒနာခံစားရတဲ့အခါ သြားပုိးခ် ျခင္း ဆိုတဲ့အလုပ္တစ္ခုကို တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ လုပ္ေဆာင္လာခဲ့ၾကပါတယ္။
အထူးသျဖင့္ အမ်ားစုေတြ႕ရတတ္တာေတြက ဆံပင္ဝယ္တဲ့သူေတြ၊ အျခား တုိလီမုတ္စရမ္းကုေနတဲ့သူေတြဟာ လူစည္ကားရာေနရာမ်ားျဖစ္တဲ့ ေစ်း၊ ဘတ္စ္ကားဂိတ္စတဲ့ေနရာေတြမွာ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ေဝဒနာခံစားေနၾကရတဲ့ လူနာမ်ားကေတာ့ ေပ်ာက္ေကာင္းေပ်ာက္ႏိုးနဲ႔ သြားေရာက္ျပဳလုပ္ၾကရင္း ယေန႔အခ်ိန္အခါအထိ လူေတြၾကားထဲမွာ သြားပိုးခ်ျခင္းဆိုတာ စြဲလို႔ေနခဲ့ ပါတယ္။
က်န္းမာေရးဗဟုသုတေလ့လာလုိက္စားမႈအားနည္းသူမ်ား အထူးသျဖင့္ ျပဳလုပ္တတ္ၾကၿပီး တခ်ဳိ႕မွာ ၎လူေတြေျပာျပတဲ့ သြားပုိးဆိုတာကိုေတာင္ အမွန္တကယ္ အရွိထင္ေနၾကပါတယ္။
ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ဆရာႀကီးမ်ားနဲ႔ ကြၽန္ေတာ့္အဘိုးတို႔ေျပာျပခဲ့ဖူးတာေတာ့ အဲဒီသြားပုိးခ်တယ္ဆိုတဲ့သူေတြဟာ သြားနာသြားကိုက္လုိ႔ ေရာက္လာတဲ့ လူေတြကို ေရနဲ႔အရင္ ပလုတ္က်င္းခိုင္းပါတယ္။
ၿပီးမွေဆးေရလိုလို ဘာလုိလို အရည္ေတြကို ငံုထားခုိင္း ကာ ျပန္ေထြးထုတ္ခိုင္းၿပီး ပါးစပ္က ျပန္ထြက္လာတဲ့ ေရထဲမွာ ပိုးေကာင္ေလးေတြ ပါတယ္ဆုိတာကိုျပၿပီးရင္ ေပ်ာက္သြားမယ္ဆုိ ၿပီးသြားပုိးခ်ခ ပိုက္ဆံယူကာျပန္လႊတ္ေလ့ရွိပါတယ္။
ၿပီးရင္မေပ်ာက္ ျပန္ကုိက္လုိ႔ ျပန္လာရင္ တစ္ခါေရထပ္ငုံခုိင္း ျပန္ေထြးထုတ္ခုိင္း ပိုးေကာင္ေလး ေတြ ပါလာတာကိုျပၿပီး ပိုက္ဆံယူ ျပန္လႊတ္ဒီလိုနဲ႔ပဲ ေနာက္ဆုံးေတာ့သြား ေတြေဆြးကုန္ၿပီး ပ်က္စီးကုန္ပါေတာ့တယ္။ အမွန္ေတာ့ ယုံယုံၾကည္ၾကည္နဲ႔ သြားျပၾကတဲ့သူမ်ားဟာ ၄င္းသူေတြရဲ႕လွည့္စားမႈကို ခံေနရတယ္ ဆုိတာကို ေတာင္မသိၾကရွာပါဘူး။ သူတို႔ငုံခုိင္းပလုတ္က်င္းခုိင္းတဲ့ေရ သြားထဲကိုထည့္တဲ့အရာေတြထဲမွာ ဆန္ပိုးတုိ႔လုိ မ်က္စိနဲ႔ျမင္ရတဲ့ ပိုးေကာင္ေလးေတြကုိ ထည့္ထားၿပီးသားပါ။
လူေတြေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက သတိမထားမိိလိုက္ဘဲ လွည့္ပတ္ခံလိုက္ၾကရပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပဲ မဆုံး႐ႈံးသင့္တဲ့ သြားေတြ ဆုံး႐ႈံးခ့ဲရတာ ေတြ မနည္းပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ သြားပိုးခ်တယ္ဆုိတာနဲ႔ သြားပိုးသတ္တယ္ဆုိတာ မိမိကုိလွည့္စားေနပါတယ္ဆိုတာကို သိိထားဖို႔လုိပါတယ္။ ဒါအျပင္ သိပၸံ နည္းက်တဲ့သြားႏွင့္ခံတြင္း ဆုိင္ရာဗဟုသုတေတြလည္း သိထားဖို႔လုိပါတယ္။ ဒါမွသာ မိမိခံတြင္းက်န္းမာေရးအတြက္ မလုပ္သင့္မလုပ္ထိုက္တဲ့ အလုပ္မ်ဳိးကို ေရွာင္ရွားႏုိင္မွာပါ။
သြားပိုးစားျခင္းဆုိတဲ့ အသုံးအႏႈန္းက ေရွးယခင္ႏွစ္မ်ားစြာကတည္းက အသုံးျပဳခဲ့တဲ့အသုံးျဖစ္တာေၾကာင့္ လူေတြက သြားကို ပိုးကကိုက္စားတယ္လုိ႔ ထင္ေယာင္ထင္မွားျဖစ္ေစပါတယ္။ သြားပိုးစားျခင္းထက္ ပိုသင့္ေတာ္တဲ့ အသုံးအႏႈန္းကေတာ့ သြားေဆြးျမည့္ျခင္းပါပဲ။
သြားဆုိတဲ့ကိုယ္ခႏၶာအစိတ္ အပိုင္းဟာ လူတစ္ကုိယ္လုံးမွာ အမာဆုံးအစိတ္အပိုင္းပါ။ သြားမွာ အဓိက အလႊာႀကီးမ်ားျဖစ္တဲ့
ေၾကြသြားလႊာ (Enamel) ၊ ဆင္စြယ္ႏွစ္လႊာ(Dentine)နဲ႔ မြသြားလႊာ (Pulp) ဆုိတဲ့အလႊာသုံးလႊာနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းထားၿပီး ေၾကြသြားလႊာလုိ႔ ေခၚတဲ့ (Enamel) ဟာ လူတစ္ကိုယ္လုံးမွာအမာဆုံးပါ။
အ႐ုိးေတြထက္ ေတာင္ပိုမာပါတယ္။ ဒီေလာက္မာတဲ့သြားအလႊာေတြကို ဘယ္ပုိးေကာင္ကမွ မကုိက္စားႏုိင္ မေဖာက္ႏုိင္ပါဘူး။ သိပၸံနည္းက်ရွာေဖြေတြ႕ရွိထားတဲ့ သြား ပိုးစားျခင္း (ဝါ) သြားေဆြးျမည့္ျခင္းဆုိတာ ဒီလုိပါ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ တြယ္ကပ္မွီခိုေနတဲ့ ဗက္တီးရီးယားပုိးဆုိတာအမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ ၎ဗက္တီးရီးယားပိုးမႊားမ်ားဟာ သာမန္မ်က္စိနဲ႔ မျမင္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ေသးငယ္ၿပီး အဆေပါင္းသန္းခ်ီၿပီး ခ်ဲ႕ၾကည့္ရတဲ့ မိုက္ခ႐ိုစကုပ္ေခၚအဏု ၾကည့္မွန္ေျပာင္း မ်ားျဖင့္ၾကည့္မွသာျမင္ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။
ကြၽႏ္ုပ္တုိ႔ခံတြင္းထဲ မွာလည္းအျခားခႏၶာကုိယ္အစိတ္အပိုင္းမ်ားလုိပဲ မွီတင္းေနထိုင္တဲ့ဗက္တီးရီးယားပိုးမႊားမ်ဳိးစိတ္ေပါင္း ရာနဲ႔ ခ်ီရွိပါတယ္။ အဲဒီဗက္တီးရီးယားပိုးမႊားမ်ားဟာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ေန႔စဥ္ေန႔တိုင္းစားသံုးၿပီးခံတြင္းထဲမွာ တြယ္ကပ္က်န္ၿငိေနတဲ့ စားၾကြင္းစားက်န္မ်ားကိုစားသံုးၿပီး ေပါက္ပြားရွင္သန္ၾကပါတယ္။
၎ျဖစ္စဥ္ကုိ အခ်ဥ္ေဖာက္ျခင္းလုိ႔ေခၚပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ သိထားဖို႔တစ္ခုက ၎ပိုးမႊား ဟာလည္း သြားကုိကိုက္စားတာမဟုတ္ပါ။ ၎ဗက္တီးရီးယားမ်ား စြန္႔ထုတ္လုိက္တဲ့ toxin လို႔ေခၚတဲ့ အဆိပ္ဓာတ္တစ္မ်ဳိးဟာ ငရဲမီးလို႔ ျမန္မာလုိေခၚတဲ့ အက္စစ္နဲ႔ဆင္တူပါတယ္။
အခ်ဥ္ေဖာက္ၿပီး ခ်ဥ္တဲ့အရသာရွိတဲ့အေျခအေန အျဖစ္သုိ႔ ေျပာင္းသြားပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ တစ္ေနကုန္စားထားတဲ့ စားၾကြင္း စားက်န္မ်ားနဲ႔ ညဘက္သြားမတုိက္ဘဲ အိပ္မိတဲ့အခါ နံနက္မိုးလင္းအိပ္ယာထရင္ ခံတြင္းထဲမွာ ခ်ဥ္တင္တင္နဲ႔ နံတဲ့တံေတြးရည္ေတြထြက္က်လာတာသတိျပဳမိ ၾကမွာပါ။
ဒါ့အျပင္ ထမင္းစားၿပီး အစာတစ္ခုခုစားၿပီး ခံတြင္းခ်ဥ္တယ္လို႔ ေျပာေလ့ရွိပါတယ္။ အဲ့သလိုျဖစ္တာေတြဟာလည္း အခ်ဥ္ေဖာက္ၿပီး အက္စစ္ဓာတ္ေတြျဖစ္လာပါတယ္။ ၎အက္စစ္ဓာတ္ႏွင့္တူတဲ့ အဆိပ္အေတာက္ေတြကသာ သြားအတြင္းဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ အလႊာေတြကုိ ေဆြးျမည့္ပ်က္စီးေစၿပီး သြားအေပါက္ေတြျဖစ္ေပၚလာေစတာျဖစ္ပါတယ္။
ထုိမွ ပိုမိုဆုိးရြားလာၿပီး သြားအတြင္းပိုင္း မြသြားလႊာသုိ႔ေရာက္ရွိပါက သြားကိုက္ျခင္း၊ သြားနာျခင္းမ်ား ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚကာ သြားေရာဂါေဝဒနာမ်ားကို ခံစားရေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သြားေဆးခန္းမ်ားတြင္ စက္၊ တံစဥ္းတုိ႔ႏွင့္ေတာင္ အေတာ္တိုက္ယူရတဲ့ သြားအလႊာမ်ားကို ဘယ္လုိပိုးမႊားမ်ားကမွ မကိုက္စားႏိုင္ပါ။
၎းပိုးမႊားမ်ားကိုလည္း မိမိတို႔ခံတြင္းမ်ားကိုေသခ်ာအခ်ိန္ေပၿပီး ရွာေဖြၾကည့္ေစခ်င္ပါသည္။
အမွန္တကယ္ရွိသည္ဆုိေသာ ဗက္တီးရီးယား ပိုးမႊားမ်ားမွာ သြားႀကိဳ သြားၾကားသြားဖံုးမ်ားတြင္ မွီခုိေနေပမယ့္၎တုိ႔မွထုတ္ လႊတ္ေသာ အဆိပ္အေတာက္မ်ားကသာ သြားရဲ႕ဇီဝဖြဲ႕စည္းပံုေတြကို ပ်က္စီးေစၿပီး သြားေဆြးျမည့္ျခင္းမ်ားျဖစ္ေစပါတယ္။
ထိုမွတစ္ဆင့္ သြားနာ သြားကုိက္ေဝဒနာမ်ားဆက္လက္ခံစား ရရွိၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ လည္း ဗဟုသုတအျဖစ္ ေဖာ္ျပလုိတာ ရွိပါေသးတယ္။ လူအမ်ားစုက အခ်ဳိ စားမွ၊ ခ်ဳိတဲ့အစားအစာေတြစားမွ သြားပုိးစားတယ္လုိ႔ ထင္ေနၾကပါတယ္။ ဒါလည္း လဲြမွားေနတဲ့ ယံုၾကည္မႈပါပဲ။
ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ စားသံုးေနတဲ့ အစား အစာအမ်ားစုဟာ ကာဗြန္ဟုိက္ဒရိတ္ေခၚ ကစီဓာတ္မ်ားျဖစ္ၾကပါတယ္။ ခ်ဳိတဲ့အစားအစာအျပင္ အျခားကာဗြန္ဟုိက္ဒရိတ္မ်ားတဲ့ အစားအစာမ်ားကို လည္း ဗက္တီးရီးယားပုိး စားသံုးႏုိင္လုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။ ဗက္တီးရီးယားပုိးမႊားမ်ား စားသံုးႏုိင္တဲ့ အစာမွန္သမွ်ဟာ ဗက္တီးရီးယားပုိးမ်ားကုိ ပုိမုိေပါက္ပြား ႏုိင္ေစၿပီး သြားေတြကုိ ေဆြးျမည့္ ပ်က္စီးေစႏုိင္တဲ့ အက္စစ္အဆိပ္ အေတာက္မ်ားကုိ ပုိမုိစြန္႔ထုတ္ေစႏုိင္တာမုိ႔ မည္သည့္စားၾကြင္းစားက်န္မွ် မိမိခံတြင္းထဲမွာ မက်န္ေအာင္ ဂ႐ုတစုိက္သန္႔ရွင္းေရးလုပ္ၾကရပါလိမ့္မယ္။
ဒါေၾကာင့္ မည္သုိ႔ေသာ အစားအစာမ်ဳိးပင္ျဖစ္ပါေစ ခံတြင္းထဲမွာ စားၾကြင္း စားက်န္မ်ား မက်န္ေအာင္ဂ႐ုတစုိက္ သန္႔ရွင္းေရးျပဳလုပ္ဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ဘာပဲစားစား ဘာပဲေသာက္ေသာက္ စားၿပီးေသာက္ၿပီးတာနဲ႔ ေရျဖင့္ျဖစ္ေစ ပလုတ္က်င္းေဆးေရမ်ားျဖင့္ျဖစ္ေစ အၿမဲဖယ္ရွားရွင္းလင္းၿပီး ခံတြင္းသန္႔ ေအာင္ထားျခင္းျဖင့္ ဗက္တီးရီးယား ပုိးမ်ား ေပါက္ဖြားႏႈန္းကုိ ေလ်ာ့က်ေစသလုိ အခ်ဥ္ေဖာက္ၿပီး အက္စစ္ဓာတ္ျဖစ္ေပၚမႈကုိလည္း ကာကြယ္ရာေရာက္ပါတယ္။ အျခားက်န္သည့္အခ်ိန္မ်ားတြင္လည္း မၾကာခဏ ပလုတ္က်င္းေပးျခင္းျဖင့္ မိမိခံတြင္းကုိသန္႔ရွင္းေအာင္ ထိန္းထားႏုိင္ၿပီး သြားပုိးစားျခင္းမွ ကာကြယ္ႏုိင္ပါလိမ့္မယ္။
သြားတုိက္ရာတြင္လည္း စနစ္တက်နဲ႔ အခ်ိန္မွန္မွန္ သန္႔ရွင္းေရး လုပ္ဖုိ႔ လုိပါမယ္။ ယေန႔အထိလူအမ်ားစုဟာ မနက္အိပ္ရာထခ်ိန္သာ သြားတုိက္ တတ္ၾကၿပီး ညဘက္တုိက္တဲ့အေလ့အက်င့္မ်ားမရွိေသးတာေတြ႕ရပါတယ္။
အမွန္ေတာ့တစ္ေန႔တစ္ႀကိမ္တုိက္ရင္ေတာင္ ညအိပ္ရာမဝင္ခင္ အခ်ိန္ကုိ မျဖစ္မေန တုိက္ေပးရပါမယ္။ တစ္ေနကုန္စားထားတဲ့အစာမ်ဳိးစံုရဲ႕ စားၾကြင္း စားက်န္ေတြနဲ႔ ညအိပ္ခ်ိန္နာရီမ်ားစြာမွာ ဗက္တီးရီးယားပုိးမ်ား အမ်ားႀကီး ေပါက္ပြားႏုိင္ၿပီး အက္စစ္အဆိပ္အေတာက္မ်ားလည္း အမ်ားႀကီး စြန္႔ထုတ္ ႏုိင္တာမုိ႔ သြားေဆြးျမည့္ပ်က္စီးႏုိင္ေျခပုိမ်ားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ညအိပ္ရာ မဝင္ခင္ အစာေနာက္ဆံုးစားၿပီးတဲ့အခ်ိန္မွာ သြားကုိမျဖစ္မေနတုိက္ရပါမယ္။ ေနာက္မွားေနတာတစ္ခုက နံနက္စာမစားခင္သြားတုိက္တာပါ။ သြားတုိက္ၿပီးမွ နံနက္စာစားေတာ့ သန္႔ၿပီးသား သြားေတြမွာ အစာေတြျပန္ကပ္ကုန္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ညအိပ္ရာမဝင္ခင္ အခ်ိန္နဲ႔ နံနက္စာစားၿပီးခ်ိန္ကုိ တာဝန္တစ္ခု လုိသတ္မွတ္ၿပီး မျဖစ္မေနလုပ္ၾကရပါမယ္။ က်န္တဲ့အခ်ိန္ေတြမွာလည္း ဘာပဲစားစား ဘာပဲေသာက္ေသာက္ ေရျဖင့္ပလုတ္က်င္းၿပီး ခံတြင္းကုိ သန္႔ ေနေအာင္ဂ႐ုစုိက္ရပါမယ္။ သြားပြတ္ႀကိဳး၊ သြားၾကားထုိးတံစတာေတြနဲ႔လည္း သြားႀကိဳသြားၾကားေတြထဲမွာ စားၾကြင္းစားက်န္ေတြ မက်န္ေအာင္သန္႔ရွင္း ေရးျပဳလုပ္ရပါမယ္။ ေျခာက္လတစ္ခါ သြားႏွင့္ခံတြင္း ဆရာဝန္မ်ားမွာ စစ္ ေဆးမႈခံယူၿပီးသြားပုိးေပါက္မ်ားမျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ဖုိ႔လုိပါတယ္။ ၎သြားပုိးခ်ျခင္း လုပ္တဲ့ေနရာမ်ား ယေန႔တုိင္ေတြ႔ရွိေနရေသးတာေၾကာင့္ ျပည္သူမ်ားအေနနဲ႔ မိမိက်န္းမာေရးကုိဂ႐ုစုိက္ၿပီးမွန္ကန္တဲ့ ေဆးကုသမႈစနစ္မ်ားနဲ႔ ေနထုိင္ပါမွ မိမိခံတြင္းက်န္းမာေရးကုိေစာင့္ေရွာက္ႏုိင္ပါလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ သြားပုိးခ်ျခင္းဆုိတဲ့ လိမ္ညာလွည့္စားမႈမ်ားကင္းၿပီး သြားႏွင့္ ခံတြင္း ဗဟုသုတတုိးပြားေစဖုိ႔ ဆႏၵျပဳလုိက္ရပါတယ္။ ။
ေဒါက္တာမ်ဳိးမင္းသိန္း
(ACTION Study)
The Mirror Daily
https://www.facebook.com/TheMirrorDaily/posts/675802125846011
