မဒီနာ အပ်ိဳေဖာ္ဝင္စ အ႐ြယ္တြင္ျဖစ္သည္။ အာဖရိကတိုက္ႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ အမ်ိဳးသမီးတို႔ဘဝ ေရွာင္လႊဲ၍ မရခဲ့ေသာ မသဘာဝျဖတ္ေတာက္ျခင္း FGM (female genital mutilation) ကို သူမလည္း ခံစားခဲ့ရသည္။
အသက္ငယ္လြန္းေသးသျဖင့္ အဘယ္ေၾကာင့္ ဤသို႔လုပ္ၾကရသနည္းဆိုျခင္းကို မဒီနာ နားမလည္ခဲ့ေပ။ သူမလိုပင္ မာလီႏိုင္ငံအတြင္းရွိ ဖူလာနီမ်ိဳးႏြယ္စုတို႔အတြင္း မိန္ကေလးတိုင္းသည္ မသဘာဝကို ျဖတ္ေတာက္ျခင္း ခံၾကရသည္။ အပ်ိဳေဖာ္ဝင္ခ်ိန္မတိုင္မီ ႐ိုးရာဓေလ့အတိုင္း မသဘာဝကို ျဖတ္ေတာက္ျခင္းခံရမည္မွာ ထုံးစံသာျဖစ္သည္။
အာဖရိကတိုက္ရွိ လူမ်ိဳးစုမ်ားအတြင္း အမ်ိဳးသမီးတို႔ကို အပ်ိဳေဖာ္မဝင္မီ မအဂၤါအစိတ္အပိုင္းကို ျဖတ္ေတာက္ျခင္းျဖင့္၊ ဆီးသြားရန္ေကာင္းမြန္ျခင္း၊ ရာသီေသြးဆင္းရန္ အဆင္ေျပျခင္းတို႔ျဖစ္ေစသည္ဟု အယူရွိခဲ့ၾကသည္။ ထို႔ျပင္ ပိုဆိုးသည္က အဂၤါကိုခ်ဳပ္ကာ တစ္လခန္႔ ေျခလက္တို႔ကို တုတ္ေႏွာင္ထားမႈ ခံရျခင္းျဖစ္သည္။
“ကၽြန္မသိလိုက္တာကေတာ့ သူတို႔ေျပာသလိုမဟုတ္ဘဲ နာက်င္တဲ့ေဝဒနာကို အရမ္းခံစားခဲ့ရတယ္။ အမ်ိဳးသမီးတို႔သဘာဝ ရာသီေသြးေပၚခ်ိန္မွာလည္း မခ်ိမဆန္႔ခံစားရတယ္။ ပိုဆိုးတာက အရွက္ရေအာင္လုပ္သလိုမ်ိဳး အၿမဲခံစားေနရတယ္” ဟု မဒီနာကေျပာသည္။
အာဖရိက ႏိုင္ငံတကာ ကေလးမ်ားေန႔တြင္ လူ႕အခြင့္အေရးႏွင့္ က်န္းမာေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားက အမ်ိဳးသမီးမ်ား သဘာဝကို ျဖတ္ေတာက္ျခင္းဓေလ့အား အျပင္းအထန္ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္ေလ့ရွိသည္။
ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ (WHO) ၏ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ကမၻာေပၚရွိ အမ်ိဳးသမီးေပါင္း သန္း ၁၄၀ ခန္႔သည္ ထိုဓေလ့ဆိုး၏ အဓမၼက်င့္ျခင္းကို ခံေနၾကရသည္ဟုဆိုသည္။ ထိုဓေလ့၏ ျပဳက်င့္ျခင္းခံေနရေသာ အမ်ိဳးသမီးအမ်ားစုမွာ အာဖရိကတိုက္မွ ျဖစ္ၿပီး ႏိုင္ငံေပါင္း ၂၈ ႏိုင္ငံတြင္ ယေန႔တိုင္လုပ္ေဆာင္ေနၾကဆဲျဖစ္သည္။
အသက္ ၁၀ ႏွင့္အထက္ မိန္းကေလး ၁၀၁ သန္းခန္႔သည္ အာဖရိကတိုက္တြင္ နည္းမ်ိဳးစုံျဖင့္ မသဘာဝျဖတ္ေတာက္ျခင္းကို ခံေနၾကရသည္။ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ မာလီႏိုင္ငံ၌ ကေလးသူငယ္မ်ား ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးႏွင့္ အခြင့္အေရးအတြက္ ထူေထာင္ထားသည့္ Plan Internation အဖြဲ႕သည္ အမ်ိဳးသမီး ငယ္မ်ား မသဘာဝျဖတ္ေတာက္ျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး စစ္တမ္းေကာက္ခံ ခဲ့ရာ ဖခင္အားလုံး၏ ထက္ဝက္ခန္႔ႏွင့္ မိခင္သုံးပုံ တစ္ပုံတို႔သည္ ထိုဓေလ့ကို သေဘာက်ေနေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။
“ဒီဓေလ့က စိုးရိမ္စရာမွ မလိုတာ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အစဥ္အလာအေနနဲ႔ လုပ္ခဲ့ၾကတာပဲ” ဟု သမီးႏွစ္ေယာက္ဖခင္ျဖစ္သူ အဘၻဒူက သုေတသီမ်ားကို ေျပာၾကားခဲ့သည္။
အႏၲရာယ္မ်ားေသာ ခြဲစိတ္မႈ
မိသားစုမ်ားတြင္ မိန္းကေလးမ်ားကို လက္မထပ္မီ မသဘာဝကို ပိတ္ထားျခင္းသည္ မိသားစု၏ ဂုဏ္သိကၡာကို ကာကြယ္ျခင္း ဟု ယူဆၾကသည္။
မသဘာဝကို ငယ္စဥ္ကတည္းက ပိတ္ျခင္းခံရေသာ မိန္းကေလးမ်ားဘဝသည္ တစ္ႀကိမ္ႏွင့္ ကိစၥၿပီးသည္မဟုတ္ေပ။ သူတို႔ လက္ထပ္ ထိမ္းျမားခ်ိန္တြင္ တစ္ႀကိမ္ျပန္ဖြင့္ခ်ိန္ၾကရသျဖင့္ ေနာက္ထပ္နာက်င္မႈေဝဒနာကို ခံစားၾကရျပန္သည္။ အပ်ိဳစစ္ ေၾကာင္းျပလိုသျဖင့္ ႐ိုးရာက တားျမစ္ထားသည့္ဒုကၡမ်ားကို အမ်ိဳးသမီးတို႔ မ႐ႈမလွ ခံစားၾက႐ုံသာရွိသည္။
“ဘယ္ေလာက္ ထိတ္လန္႔ေၾကာက္႐ြံ႕ရတယ္ဆိုတာ ေျပာျပလို႔ေတာင္ မရဘူး။ ဒါေၾကာင့္ လက္ထပ္ရေတာ့မယ္ဆိုရင္ ကၽြန္မတို႔ ေသမေလာက္ေၾကာက္လြန္းလို႔ ေတြးေတာင္ မေတြးဝံ့ဘူး” ဟု မဒီနာကဆိုသည္။
႐ိုးရာအရ မသဘာဝ ပိတ္ပြဲ၊ ဖြင့္ပြဲမ်ားကို ျပဳလုပ္ရာတြင္ ေမ့ေဆး၊ ထုံေဆးမ်ားကို အသုံးျပဳခြင့္မရွိေပ။ ထို႔ျပင္ သန္႔ရွင္းစြာျဖင့္ ေဆာင္႐ြက္ေပးေသာ ကိစၥလည္းမဟုတ္။ ဘလိတ္ဓား၊ သာမန္ဓား သို႔မဟုတ္ ကတ္ေၾကးမ်ားကို အသုံးျပဳၿပီး ပိုးသတ္ရသည္ ဆိုျခင္းမွာ လုံးဝနားမလည္ၾကေပ။ ျဖတ္ေတာက္ျခင္း၊ ပိတ္ဆို႔ျခင္းတို႔ကို ျပဳလုပ္ေပးသူကလည္း ႀကဳံသည့္ေနရာတြင္ သင့္သလို ျပဳလုပ္ေပးလိုက္သည္သာျဖစ္သည္။ အိမ္ေရွ႕တြင္ လုပ္ခ်င္လည္းလုပ္မည္၊ ေရခ်ိဳးသည့္ေနရာတြင္ လုပ္ခ်င္လည္း လုပ္လိုက္မည္သာျဖစ္သည္။
“လုပ္ေဆာင္စရာေတြ လုပ္ေဆာင္ေပးၿပီးရင္ သတို႔သမီးဘဝကို အဲဒီေယာက္်ားက ပိုင္သြားၿပီ။ တစ္ေန႔ထဲမွာ မသဘာဝကို လြတ္ေျမာက္ေအာင္ အလုပ္ခံရျခင္းအျပင္ ေယာက္်ားနဲ႔အတူေနရျခင္းဆိုတဲ့ ဒုကၡႏွစ္မ်ိဳးကို တစ္ၿပိဳင္တည္းခံစားရတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ဘဝ ေတြးသာၾကည့္ေပေတာ့” ဟု မဒီနာကဆိုသည္။
ေနရာတိုင္းတြင္ မသဘာဝျဖတ္ေတာက္ျခင္းဓေလ့ကို အေတြ႕အႀကဳံရွိသူေတြက ျပဳလုပ္ေနၾကျခင္းျဖစ္သည္။ သူတို႔က မိန္းကေလးဘဝကို အပ်ိဳေဖာ္ဝင္ျခင္းႏွင့္ လက္ထပ္ရန္ျပင္ဆင္ျခင္းကို တစ္ၿပိဳင္တည္း႐ိုးရာအရ ျပဳလုပ္ေပးၾကျခင္းျဖစ္ သည္။ လက္မထပ္မီ အပ်ိဳရည္ ထိန္းသိမ္းျခင္းႏွင့္ ၊ အိမ္ေထာင္မျပဳမီ သစၥာရွိျခင္းတို႔ကို ဤနည္းျဖင့္ျပသျခင္းကိုသာ သူတို႔ ဓေလ့က လက္ခံၾကသည္။ အ႐ြယ္ေရာက္လာသည္ႏွင့္ မိန္းကေလးတိုင္း ထိုဓေလ့ကို လိုက္နာက်င့္သုံးရန္ သူတို႔လူေနမႈဘဝ ေတြက တြန္းအားေပးခဲ့ၾကသည္။
မသဘာဝပိတ္ျခင္းခံရေသာ မိန္းကေလးတိုင္းသည္ ႏွစ္စဥ္ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ ျပႆေပါင္းမ်ားစြာႏွင့္ ရင္ဆိုင္ၾကရသည္။ နာက်င္ျခင္း၊ ေျခာက္ျခားျခင္း၊ ကူးစက္ေရာဂါဝင္ၿပီး ေသြးဆင္းျခင္းစသည့္ ေဝဒနာမ်ားကို ခံစားၾကရသည္။ ဘဝတစ္ေလၽွာက္လုံး ကိုယ္ဝန္မရႏိုင္ျခင္း၊ ကေလးေမြးဖြားရခက္ခဲျခင္း၊ သားပ်က္ျခင္းစသည့္ ဒုကၡေပါင္းစုံကိုလည္း ခံစား ၾကရသည္။
မၾကာေသးမီက အီဂ်စ္ႏိုင္ငံတြင္ အသက္ ၁၃ ႏွစ္အ႐ြယ္ ဆိုဟီရာ ဘာေတးဆိုသည့္ မိန္ကေလးတစ္ဦးသည္ အပ်ိဳဇာတ္ သြင္းစဥ္အခ်ိန္တြင္ ေသဆုံးသြားခဲ့ရသည္။ ဆိုဟီရာ ေသဆုံးျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး တစ္ႏိုင္ငံလုံးတြင္ ဆူဆူညံညံမ်ား ျဖစ္သြား ခဲ့ရသည္။ တစ္ႏိုင္ငံလုံးတြင္ ထိုဓေလ့ကို ပိတ္ပင္ေပးရန္ ေတာင္းဆိုမႈမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ အီဂ်စ္ႏိုင္ငံတြင္ ထိုဓေလ့ကို ပိတ္ပင္ထားေသာ္လည္း အမ်ိဳးသမီး သုံးပုံႏွစ္ပုံေလာက္ ခံစားေနၾကရဆဲ ဒုကၡျဖစ္ေနေသးသည္။
မည္သို႔ အသနားခံသည္ဆိုေစ ႐ိုးရာအရ မိဘမ်ားက ႏႈတ္အားျဖင့္ ၿခိမ္းေျခာက္ျခင္း၊ ႐ိုက္ပုတ္ႏွိပ္စက္ကာ အတင္းအဓမၼ ျပဳလုပ္ခံေစျခင္းတို႔ေၾကာင့္လည္း အမ်ိဳးသမီးတို႔ဘဝ ဒုကၡေတြ႕ေနၾကရဆဲျဖစ္သည္။
“အဲဒီေန႔ကို သမီး ဘယ္ေတာ့မွ မေမ့ဘူး။ အေမက သမီးကို ေစာေစာ လာႏႈိးတယ္။ ၿပီးေတာ့ ျဖတ္ေတာက္ခံဖို႔ အသင့္ျပင္ ထားလို႔ ခပ္မာမာ ေျပာတယ္” ဟု အသက္ ၁၃ ႏွစ္အ႐ြယ္ အာလမ္ဆိုသူ မိန္းကေလးကဆိုသည္။
“အခန္းထဲကို မိန္းမႀကီးႏွစ္ေယာက္ဝင္လာတယ္။ အိတ္ထဲက ဘလိတ္ဓားကို ဆြဲထုတ္လိုက္ၾကတယ္။ အေမက သမီး လက္ေမာင္းေတြကို မလႈပ္ႏိုင္ေအာင္ ခ်ဳပ္လိုက္တယ္။ မိန္းမႀကီးေတြက ဘလိတ္ဓားနဲ႔ သမီးကို ျဖတ္ေတာက္ၾကတယ္။ သမီး နာလြန္းလို႔ ေအာ္လိုက္မိတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဘယ္သူကမွ ဂ႐ုမစိုက္ၾကပါဘူး။ ကိစၥၿပီးေတာ့ အေမက အဲဒီမိန္းမႀကီးေတြကို ပိုက္ဆံ ေပးလိုက္တယ္။ နာရီပိုင္းအတြင္းမွာပဲ ေသြးေတြ အရမ္းထြက္လာတယ္”
ဂ်ဘူတီး၊ ဆီရီယာ လီယြန္၊ မာလီ၊ ဆိုမာလီႏွင့္ ဂီနီႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ထိုဓေလ့က စြဲၿမဲေနဆဲျဖစ္သည္။ အမ်ိဳးသမီး ၁၀ ဦးတိုင္းတြင္ ၉ ဦးသည္ မသဘာဝျဖတ္ေတာက္ပိတ္ဆို႔ျခင္းမ်ားကို ခံစားေနၾကရသည္။
စိုးရိမ္ရသည့္ေန႔
အသက္ ၁၁ ႏွစ္အ႐ြယ္မာရီယာမာသည္ ထိုေန႔က ထိတ္လန္႔ေၾကာက္႐ြံ႕ေနခဲ့သည္။ ယေန႔ သူမကို ႐ိုးရာဓေလ့အတိုင္း အပ်ိဳဇာတ္သြင္းမည္ျဖစ္သည္။ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားေၾကာင့္ သူတို႔မိသားစုသည္ မာလီေျမာက္ပိုင္းမွ ၿမိဳ႕ေတာ္ ဘာမာကိုသို႔ လပိုင္းေလးအတြင္းကမွ ေရာက္ရွိလာၾကျခင္းျဖစ္သည္။
ဤၿမိဳ႕သို႔ေရာက္ကတည္းက သူမစိတ္ထဲတြင္ တစ္ေန႔ေန႔ ဓေလ့ႏွင့္ ရင္ဆိုင္ရေတာ့မည္ကို စိုးရိမ္ၿပီး ေသာကေရာက္ေနရရွာ သည္။ နာက်င္စြာ ခံစားရမည့္ေန႔ကို ေစာင့္ေနရသလိုျဖစ္သည္။
“အိမ္နီးခ်င္း သမီး သူငယ္ခ်င္းရဲ႕ အစ္မက အဲဒီလိုလုပ္ၿပီး ေသသြားတယ္။ သမီးအလွည့္ေရာက္ရင္ အဲဒီလိုျဖစ္မွာ အရမ္း ေၾကာက္ေနတယ္” ဟု မာရီယာမာကဆိုသည္။
ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ထိုဓေလ့ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး အမ်ိဳးမ်ိဳးေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။ အခ်ိဳ႕က ဆက္လုပ္ရန္ တိုက္တြန္းၿပီး အခ်ိဳ႕ကလည္း ရပ္ဆိုင္းပစ္ရန္ တိုက္တြန္းေတာင္းဆိုၾကသည္။
အယ္လ္ ရွိတ္ ဆဒ္ဆိုသူသည္ အီဂ်စ္ႏိုင္ငံအတြင္းရွိ ေက်း႐ြာတစ္႐ြာမွ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္ျဖစ္သည္။ အသက္ ၇ ႏွစ္အ႐ြယ္ သမီးေလး၏ ဖခင္တစ္ဦးလည္းျဖစ္သည္။ ဆဒ္သည္ ထိုဓေလ့က က်န္းမာေရးကို ထိခိုက္ေစႏိုင္ ေၾကာင္း ေကာင္းစြာသိထားသူျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္ရာ သမီးအတြက္ ထိုဓေလ့ကို မျပဳလုပ္ရန္ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားကို သြားေရာက္ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။
“ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ အဲဒီဓေလ့ကို လက္မခံဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ဒီဓေလ့ဟာ လက္ေတြ႕ မဆန္ဘူးလို႔ သြားေဆြးေႏြးခဲ့တယ္”
မာလီတြင္ မိန္းကေလးတိုင္းကို အသက္ ၅ ႏွစ္ေရာက္သည္ႏွင့္ မသဘာဝျဖတ္ေတာက္ျခင္းကို စတင္ျပဳလုပ္သည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ ၿမိဳ႕ျပမ်ားတြင္ မိန္းကေလးမ်ားကို ေမြးၿပီးၿပီးခ်င္း ရက္ေပါင္း ၄၀ တြင္ ျပဳလုပ္ေပးေလ့ရွိသည္။
ႏိုင္ငံတကာစံျဖင့္ၾကည့္လၽွင္ ဤအျပဳအမူသည္ အၾကမ္းဖက္သည့္ လုပ္ရပ္သာျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ယေန႔တိုင္ ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၉ ႏိုင္ငံမွ ၂၈ ႏိုင္ငံအတြင္း မသဘာဝျဖတ္ေတာက္ျခင္းကို ဓေလ့တစ္ခုအေနျဖင့္ လုပ္ေဆာင္ေနၾကဆဲျဖစ္သည္။ အာဖရိကတြင္ ထိုဓေလ့ကို ဥပေဒျဖင့္ တားျမစ္ခဲ့ေသာ္လည္း လူမ်ိဳးစုမ်ားအတြင္း တရားမဝင္ လုပ္ေဆာင္ေနၾကဆဲျဖစ္သည္။ ဥပေဒရွိေသာ္ လည္း ဥပေဒအရ အေရးယူမႈမွာ ခပ္ရွားရွားျဖစ္သည္။
ကေလးမ်ားအခြင့္အေရးကို အကာအကြယ္ေပးပါမည္ဟု အာဖရိကသည္ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္အတူ လက္မွတ္မ်ား ေရးထိုးခဲ့ေသာ္လည္း ဥပေဒကို မ်က္ကြယ္ျပဳျခင္း၊ ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားကို မသိခ်င္ေယာင္ေဆာင္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ေနေသးသည္။
ဘဝႏွင့္ရင္းၿပီး ခံစားခဲ့ရေသာ မဒီနာတစ္ေယာက္ ယခု မာလီႏိုင္ငံတြင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားႏွင့္ ကေလးမ်ားအခြင့္အေရးအတြက္ လႈပ္ရွားေနေသာ Plan International တြင္ ဝင္ေရာက္ေဆာင္႐ြက္ေပးေနသည္။ သူမတို႔လုပ္ငန္း ေအာင္ျမင္မႈမ်ား ရေနသည္ဟုဆိုသည္။
“သူတို႔ကို ပညာေပးၾကရတယ္။ ကၽြန္မတို႔လုပ္ေနတဲ့ ႐ြာေပါင္း ၄၄ ႐ြာေလာက္မွာ မသဘာဝျဖတ္ေတာက္တဲ့ဓေလ့ ကင္းစင္တဲ့႐ြာေတြျဖစ္ကုန္ၿပီ” ဟု မဒီနာက ဝမ္းသာအားရဆိုသည္။
“မိဘေတြ သက္ႀကီးဝါႀကီးေတြကို ကၽြန္မတို႔ မခ်ဥ္းကပ္ဘူး။ ကေလးေတြကို အဓိကထားၿပီး ကၽြန္မတို႔ ခ်ဥ္းကပ္ၾကတယ္။ မိန္းကေလးနဲ႔ ေယာက္်ားေလးဆိုတာ အခြင့္အေရး မတူၾကဘူး။ ေနာင္တစ္ခ်ိန္မွာ မိဘေတြျဖစ္လာၾကမယ့္ မ်ိဳးဆက္သစ္ ေတြကို ကၽြန္မတို႔က ဆိုးေမြေတြ လက္ဆင့္မကမ္းေစခ်င္ဘူး” ဟု မဒီနာ၏ေျပာစကားမွာ အားတက္စရာျဖစ္ေတာ့သည္။
http://www.aljazeera.com/ မွ Davinder Kumar ေရးသားသည့္ Fighting female genital mutilation in Africa ကို ျမန္မာမႈျပဳပါသည္။
Written by အယ္ဒီတာတစ္ဦး
ေမာကၡ
