Culture
Culture ဆိုတာကို ကြၽန္ေတာ္သိတာေတာ့ ယဥ္ေက်းမႈေပါ့။ လူတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ေျပာရင္ သူလုပ္ေလ့ရိွတဲ့ Habit လို႔ေခၚတဲ့ အေလ့အက်င့္ ေပါ့။ အဲဒီအေလ့အက်င့္ ကို သူက ျပဳလုပ္တာ ၾကာသြားရင္ ဒါက သူ႔ရဲ႕ Character ျဖစ္သြားတယ္။ သူ႔ရဲ႕အက်င့္စ႐ိုက္ ျဖစ္သြားတယ္။ ဒါက လူတစ္ေယာက္ခ်င္းစီနဲ႔ေျပာရင္ Habit ကေန Character ျဖစ္တာပါ့။ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအေနနဲ႕ ေျပာရရင္ လူ႔အဖဲြ႕အစည္းတစ္ခုက Habit တစ္ခု ကို ၾကာၾကာက်င့္သုံးတဲ့အခါ အဲဒါက Culture ျဖစ္သြားတယ္။
ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ ယဥ္ေက်းမႈဆိုတဲ့ေနရာမွာ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ႏွစ္မ်ဳိးခြဲၿပီး ေျပာခ်င္တယ္။ အဲဒါက ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာယဥ္ေက်းမႈဆိုၿပီး ခြဲခ်င္ တယ္။ တခ်ဳိ႕ကိစၥေတြမွာ ယဥ္ေက်းမႈဆိုၿပီးေျပာတာနဲ႔ လူေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားက ျမင္ရတဲ့႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာေတြပဲ အျမင္က ေရာက္ေရာက္သြားတယ္။ ဒါမ်ဳိးကို ကြၽန္ေတာ္က သေဘာမက်ဘူး။ ဥပမာ – ကြၽန္ေတာ္တို႔ျမန္မာ မိန္းကေလးေတြက ေျခမ်က္စိဖုံးေအာင္ လုံခ်ည္ ဝတ္တယ္။ ဒါက ျမင္ရတဲ့ ႐ုပ္ပိုင္းယဥ္ေက်းမႈေပါ့။ စိတ္ပိုင္း ဆိုင္ရာက်ေတာ့ အရွက္အေၾကာက္ျဖစ္သြားၿပီ။ ျမန္မာမိန္းကေလးေတြက အရွက္ အေၾကာက္ႀကီးလို႔ သူတို႔ရဲ႕ေျခမ်က္စိေတာင္ လူျမင္မခံဝံ့ၾကဘူးလို႔ ေျပာရမယ္။ အဲဒီေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ယဥ္ေက်းမႈေတြ ထိန္းသိမ္းမယ္ဆိုရင္ ႐ုပ္ပိုင္းယဥ္ေက်းမႈကို ထိန္းမွာလား၊ စိတ္ ပိုင္းယဥ္ေက်းမႈကို ထိန္းမွာလားဆိုတာ လိုလာ တယ္။ အဲဒီ မွာ ျပႆနာျဖစ္တာပဲ။
တခ်ဳိ႕ကက်ေတာ့ ထဘီအရွည္ႀကီးေျခမ်က္စိ ဖုံးေအာင္ဝတ္မွ ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႕တယ္လို႔ ထင္ တာ။ အဲဒီလိုမဟုတ္ဘဲ ေဘာင္းဘီရွည္ကို ေျခမ်က္စိဖုံးေအာင္ လုံလုံၿခဳံၿခဳံ ဝတ္ထားရင္ေရာ။ ဒါက လူငယ္ေတြနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈထိန္းပါေျပာေနတဲ့ တခ်ဳိ႕လူႀကီးေတြၾကားက ျပႆနာျဖစ္ေနတယ္။ ကြၽန္ေတာ့္အျမင္ကေတာ့ လူငယ္ေတြဘက္ေရာက္ မလားဘဲ။ တခ်ဳိ႕ကိစၥေတြမွာ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ယဥ္ေက်းမႈကိုပဲ ထိန္းသင့္တယ္လို႔ ကြၽန္ေတာ္ေတာ့ထင္တယ္။ အခုေခတ္ကာလအရ ကြၽန္ေတာ္တို႔ျမန္မာ မိန္းကေလးေတြက ေနရာတကာမွာ ထဘီတကားကားနဲ႔ သြားေနလို႔မရဘူး။ ဒီေတာ့ ေခတ္နဲ႔ေလ်ာ္ညီတဲ့ ဝတ္စားဆင္ယင္မႈကေတာ့ ေျပာင္းေနမွာပဲ။ ဒါေပမဲ့ အရင္တုန္း ကတည္းက ရိွခဲ့တဲ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ယဥ္ေက်းမႈကိုေတာ့ ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းေနဖို႔ေတာ့ လို တယ္။
ယဥ္ေက်းမႈအေၾကာင္းေျပာရင္ တခ်ဳိ႕ကိစၥေတြက ျပႆနာရိွေနတတ္တယ္။ ဆိုၾကပါစို႔ .. ပုဆိုးနဲ႔တိုက္ပုံက ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈလို႔ ေျပာၾကတယ္။ တကယ္ေတာ့ အဲဒီ ပုဆိုးဆိုတာက အိႏၵိယကေန ဆင္းသက္လာတဲ့ ဝတ္စားဆင္ယင္မႈပဲ။ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈကို ထိန္းတဲ့အေနနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ေပါင္မွာ ထိုးကြင္းႀကီးေတြ ထိုးရမွာလား။ နားကပ္ႀကီးေတြ ပန္ရမွာလား။ ဒါေတာင္ နားကပ္ဝတ္တာကို အခုေခတ္မွာဆို ဒါကို သ႐ုပ္ပ်က္တယ္ ေျပာၾကျပန္တယ္။ အမွန္ေတာ့ ျမန္မာမင္းေတြ လက္ထက္က တည္းက နားကပ္ေတြဝတ္ၾက တာပဲေလ။အျငင္းပြားစရာကိစၥေတြက အမ်ားႀကီးပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္က စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ေတြကိုပဲ အာ႐ုံစိုက္ေစခ်င္တယ္။
ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာေတြက Hospitality ေပါ့။ ယဥ္ေက်းပ်ဴငွာတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာေတြရဲ႕ယဥ္ေက်းမႈမွာ Smile ဆိုတာပါတယ္။ Smile Land လို႔ေတာင္ ႏိုင္ငံျခားသားေတြက ေခၚတယ္။ အၿမဲတမ္းၿပဳံးေနတတ္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ျမန္မာေတြက လူေတြကို ကူညီခ်င္စိတ္ရိွတယ္။ ဒါမ်ဳိးေတြက စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ယဥ္ေက်းမႈ ေတြေပါ့။ ကြၽန္ေတာ္တို႔တိုင္းျပည္ရဲ႕ အမွတ္လကၡဏာေတြပဲ။ အဲဒီတိုင္းျပည္ရဲ႕ အမွတ္လကၡဏာ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာယဥ္ေက်းမႈကို ထိန္းမ္းရင္း Identity ေပ်ာက္မသြားဘူး။ ဘယ္လိုထိန္းသိမ္းမလဲဆိုတာလဲ စဥ္းစားရမယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ပုံစံမပ်က္ထိန္းသိမ္းသြားမွာလား။ ဥပမာ – ျမန္မာေတြရဲ႕အမ်ဳိးသား ဝတ္စုံက တိုက္ပုံေပါ့။ တိုက္ပုံကို ကြၽန္ေတာ္ တစ္ခါအကယ္ဒမီေပးပြဲမွာ ၾကည့္လိုက္ေတာ့ မင္းသားတစ္ေယာက္က တိုက္ပုံကို Leather နဲ႔ ခ်ဳပ္ထားတာေတြ႕လိုက္ တယ္။ ဒါက ဆန္းသစ္တာေပါ့။ တိုက္ပုံကို ထိန္းသိမ္းတာပဲ။ ဒါေပမဲ့ ပုံစံေျပာင္းၿပီး ထိန္းသိမ္းတာပါ။ တခ်ဳိ႕ဟာေတြက ေရရွည္ခံခ်င္ရင္ အဲဒီလိုပုံစံ ေျပာင္းၿပီး ထိိန္းသိမ္းရမယ္။
ဟိုတစ္ေလာကဆို ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ျမန္မာ့ဆိုင္းဝိုင္းကို ဂစ္တာေတြဘာေတြနဲ႔တြဲၿပီး တီးသြားတယ္။ ဒီလိုတီးတာကို အစိုးရကမႀကိဳက္ဘူး။ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ ႀကိဳက္ တယ္ဗ်။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က ဆိုင္းဝိုင္းတီးၿပီး ဟိုတုန္းက သီခ်င္းေတြကိုပဲ အရင္အတိုင္းဆိုေန တီးေနရင္ ဘယ္ကေလးမွ စိတ္ဝင္စားမွာမဟုတ္ဘူး။ ဒါဆို အဲဒီဆိုင္းဝိုင္းႀကီးက ေပ်ာက္သြားလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ ယဥ္ေက်းမႈကို ထိန္းသိမ္းရင္ ေခတ္နဲ႔ ေလ်ာ္ညီေအာင္ ပုံသဏၭာန္ေလးေတြေျပာင္းၿပီး ထိန္းသိမ္းသင့္တယ္။ မိန္းကေလးေတြက ထဘီကို လုံၿခဳံမႈအတြက္ေရာ ေခတ္မီဖို႔အတြက္ေရာ စကတ္ထဘီေျပာင္းဝတ္ၾကတယ္။ ဒါလည္း လက္ခံထိုက္တဲ့ ေျပာင္းလဲမႈပါ။ ကြၽန္ေတာ္ တို႔က ေခတ္နဲ႔ေလ်ာ္ညီေအာင္ မေျပာင္းလဲႏိုင္ရင္ ျပတိုက္ထဲပဲ ေရာက္သြားလိမ့္မယ္။ ယဥ္ေက်းမႈမွာလည္း ဆက္လက္သယ္ေဆာင္ၿပီး ထိန္းသိမ္း ရမွာေတြရိွသလို တခ်ဳိ႕ က်ေတာ့လည္း ျပတိုက္ထဲမွာ သိမ္းရမွာေတြရိွတယ္။ ဒီေတာ့ တခ်ဳိ႕႐ုပ္ဝတၴဳ ယဥ္ေက်းမႈေတြကိုေတာ့ ျပတိုက္ထဲမွာ သိမ္းထားရမွာေပါ့။ ကြၽန္ေတာ္ တို႔ ျမန္မာ ယဥ္ေက်းမႈက ေလွေလွာ္တာဆိုၿပီး သူမ်ားေတြေမာ္ေတာ္ဘုတ္ စီးေနခ်ိန္မွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ေလွပဲေလွာ္ေနရင္ က်န္ခဲ့မွာဗ်။ ကြမ္းစားတာက ျမန္မာ့ ယဥ္ေက်းမႈပဲ။ ဒါေပမဲ့ ကြမ္းစားတာက မေကာင္းဘူးဆိုရင္ တားျမစ္သင့္ရင္ တားျမစ္ရမွာပဲ။ ယဥ္ေက်းမႈတိုင္းကို အတင္းအက်ပ္လိုက္ၿပီး ထိန္းသိမ္းတာ ထက္စာရင္ ဘာေတြ ထိန္းသိမ္းမွာလဲ။ ဘယ္လို ထိန္းသိမ္းမလဲဆိုတာ ေသခ်ာစဥ္းစားသင့္ တယ္။
ကြၽန္ေတာ္တို႔ အခုေျပာေျပာေနတဲ့ Globalizationဆိုတာက Westernlizationျဖစ္ေနတယ္။ ဒါကဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ေရက ျမင့္ရာကေန နိမ့္ရာကို စီးသလိုပါပဲ။ အေနာက္ ဘက္က ပိုၿပီးဖြံ႕ၿဖိဳးေနေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔က တံခါးလည္းဖြင့္လိုက္ေရာ သူတို႔ဆီက ယဥ္ေက်းမႈ ေတြက ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီကို စီးၿပီးဝင္လာတာေပါ့။ သူတို႔ကို ကြၽန္ေတာ္တို႔က လိုက္တုရတာေပါ့။ အဲဒီလိုဝင္လာသမွ်ယဥ္ေက်းမႈ ကို ကြၽန္ေတာ္တို႔က လက္ခံလိုက္တယ္ဆိုတာမ်ဳိးကလည္း မျဖစ္သင့္ ဘူးဗ်။ Eastern Value ဆိုတာ ရိွေသးတယ္။ အေရွ႕တိုင္းရဲ႕တန္ဖိုးဆိုတာလည္း ရိွတယ္။ အေနာက္တိုင္းယဥ္ေက်းမႈမွ ေကာင္းတာမဟုတ္ ပါဘူး။ အေရွ႕တိုင္းရဲ႕ တန္ဖိုးထားအပ္တဲ့ ယဥ္ေက်း မႈေတြရိွေသးတယ္။ ဒါကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဘယ္လိုကာကြယ္မလဲဆိုတာကိုပဲ။ အဲဒီလို ကာကြယ္ဖို႔ဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ကိုယ့္ ယဥ္ေက်းမႈကို ကိုယ္ျမႇင့္မွျဖစ္မယ္။
ဟိုတစ္ေလာက စီးပြားေရးပညာရွင္ တစ္ေယာက္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံလာသြား တယ္။ သူက ဘာကိုသေဘာက်သြားလဲဆိုရင္ ျမန္မာေတြရဲ႕ ဆရာကန္ေတာ့ပြဲကို သေဘာက်သြား တယ္။ သူတို႔ဆီမွာ ဒါမ်ဳိးမရိွဘူးေလ။ ဆရာေတြကို တပည့္ေတြက ႐ိုေသစြာနဲ႔ ကန္ေတာ့တယ္ဆိုတာ ကို သူဟိုေရာက္ရင္ ျပန္လုပ္မယ္တဲ့။ ဒါဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ယဥ္ေက်းမႈလည္း သူတို႔ဆီစီးဆင္း ႏိုင္တာပဲ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ကိုယ့္ယဥ္ေက်းမႈကို အားေကာင္းေအာင္ပဲ လုပ္ရမွာပါ။ ဒါဆို Globalizationဆိုတာ Westernlizationပဲ မဟုတ္ဘူး။ Easternlizationလည္း ျဖစ္သြားႏိုင္ တယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ဗုဒၶဘာသာဆိုရင္ ဒါက Eastern Valueပဲ။ ဒီဗုဒၶဘာသာက အခုဆိုရင္ အေနာက္ကိုလည္း စီးေနတာပဲ။ ဦးဂိုအင္ကာတို႔ ဘာတို႔ဆိုလည္း ကမၻာလွည့္ၿပီး တရားျပေနတာ ပဲေလ။ ဒါဆိုရင္ ဒါက Easternlization ပဲ။ ကိုယ့္ဘာသာ ကိုယ့္ယဥ္ေက်းမႈကို မျမႇင့္တင္ရင္ တစ္ဖက္က ဝင္လာတဲ့ဟာေတြကပဲ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ကိုစိုးမိုးၿပီး ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ Identity ေပ်ာက္သြား လိမ့္မယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔က အေရးမပါတာေတြကိုပဲ ျမႇင့္တင္ဖို႔ႀကိဳးစားေနရင္ ဘယ္ေတာ့မွ လိုခ်င္တဲ့ Targetကို ထိမွာမဟုတ္ဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဘာေတြကို ျမႇင့္တင္ဖို႔ႀကိဳးစားရမလဲ ဆိုတာ ကို ေသခ်ာစဥ္းစားရမယ္။
Communication
Communicationဆိုတာကို ကြၽန္ေတာ္ နားလည္တာကေတာ့ လူအခ်င္းခ်င္းဆက္သြယ္ ေဆာင္ရြက္တာပဲ။ လူဆိုတာက ပတ္ဝန္းက်င္နဲ႔ ကင္းကြာလို႔မရတဲ့အတြက္ လူနဲ႔ပတ္ဝန္းက်င္၊ ပတ္ဝန္းက်င္နဲ႔လူ အျပန္အလွန္ဆက္သြယ္မႈကို ေတာ့ တစ္နည္းနည္းနဲ႔ လုပ္ေနၾကမွာပဲ။ အေရွ႕ ဂ်ာမနီနဲ႔ အေနာက္ဂ်ာမနီကို ဘာလင္တံတိုင္းႀကီး နဲ႔ ကာထားတဲ့ကာလတုန္းကေတာင္ ဟိုဘက္နဲ႔ ဒီဘက္မရရေအာင္ နည္းလမ္းေတြရွာၿပီး ဆက္သြယ္ခဲ့ၾကဖူးတာပဲ။ ဒါေပမဲ့ အဲ့ဒီလိုကာလ ေတြတုန္းကလည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔ေတြ နည္းလမ္းေတြရွာၿပီး အခ်င္းခ်င္းဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ ၾကတာပဲ။ ေျပာခ်င္တာက လူတစ္ေယာက္ဟာ အျခားေသာသူေတြနဲ႔ အဆက္အသြယ္ ပ်က္လို႔ မရသလို လူေတြကို အျခားသူေတြနဲ႔ အဆက္ အသြယ္ျဖတ္ဖို႔ ႀကိဳးစားခ်င္တဲ့သူေတြရိွရင္လည္း လူေတြက သူတို႔ရဲ႕လုပ္ရပ္ကို တစ္နည္းနည္းနဲ႔ နည္းလမ္း ရွာေဖာက္ထြက္ၾကမွာပဲ ဆိုတာပါ။ ကြၽန္ေတာ္က IT သမားဆို ေတာ့ IT နဲ႔ဆိုင္တာပဲ ေျပာေတာ့မယ္။ အရင္တုန္းကေတာ့ ဆက္သြယ္တဲ့ နည္းေတြမ်ဳိးစုံ သုံးခဲ့ၾကတယ္။ စစ္တိုက္တဲ့ ေခတ္ တုန္းက ခိုငွက္ေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္ၾကတယ္။ ခိုေတြ မွာ စာေလးေတြခ်ိတ္ေပးလိုက္တယ္။ ခိုကလည္း လမ္းေၾကာင္းအတိုင္းပဲ သြားတယ္။ အဲဒီခိုကို လမ္းမွာ တျခားငွက္ႀကီးေတြ ဘာေတြမေႏွာင့္ ယွက္ႏိုင္ေအာင္ ခိုရဲ႕ေက်ာေပၚမွာ ဝီစီေလး တပ္ေပးလိုက္တယ္။ ခိုကပ်ံေနရင္း ေလတိုးေတာ့ ဝီစီသံနဲ႔တျခားငွက္ေတြရဲ႕ အႏၲရာယ္ကင္းတာေပါ့။ ဒါေပမဲ့ ဒီခိုရဲ႕ပ်ံသန္းမႈက ဘယ္ေလာက္ထိ စိတ္ ခ်ရမလဲ။ လမ္းမွာ ျမႇား လည္းသင့္သြားႏိုင္တာေပါ့။ ၿပီးေတာ့ ေျချမန္ေတာ္ဆိုၿပီး လူတစ္ေယာက္ကို ေျပးၿပီး စာပို႔ခိုင္းခဲ့ၾကတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ေျပာခ်င္ တာက လူေတြက ဆက္သြယ္ေရးကို နည္းမ်ဳိးစုံနဲ႔ သုံးခဲ့ၾကတာ။ အခု လက္ရိွေနာက္ဆုံးကေတာ့ IT စနစ္ေပါ့။ Information & Communication Technology ေခတ္ေပါ့။ အဲဒီေတာ့ ျမန္လာ တယ္။
အရင္တုန္းက ကြၽန္ေတာ္တို႔က တစ္ေယာက္ နဲ႔တစ္ေယာက္ ဆက္သြယ္ဖို႔က အခ်ိန္ေတြယူခဲ့ရ တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က နည္းပညာအကူအညီနဲ႔ လ်င္ျမန္လာတယ္။ အဲဒီလို ျမန္လာေတာ့ တိုင္းျပည္တစ္ခုနဲ႔တစ္ခုက ေဝးမေနေတာ့ဘူး။ နီးကပ္လာၿပီး အားလုံးက တစ္သားတည္းျဖစ္လာ တယ္။ Globalizationဆိုတာ အဲဒါေၾကာင့္ ျဖစ္လာတာပဲ။ The World is Flat ျဖစ္သြားၿပီ။ အရင္တုန္းက ေတာင္ဝင္႐ိုးစြန္းက ေျမာက္ဝင္႐ိုး စြန္းကို သြားခ်င္ရင္ အခ်ိန္အၾကာႀကီး ပတ္သြားရ တယ္။ အခုကေတာ့ Flat ျဖစ္သြားၿပီေပါ့။ နီးနီး ေလးျဖစ္သြားၿပီ။ အဲဒီလိုျဖစ္လာတာရဲ႕ ေကာင္း က်ဳိးကေတာ့ တစ္ကမၻာလုံးမွာျဖစ္ေနတဲ့ အျဖစ္ အပ်က္ေတြကို အခ်ိန္ခဏေလး အတြင္းမွာ သိႏိုင္တယ္။ Informationေတြ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ရတယ္။ တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ ဆက္သြယ္ရတာ လြယ္တယ္။ အဲဒါေတြက ေကာင္းက်ဳိးေပါ့။
ဆိုးက်ဳိးလည္း ရိွတာပဲ။ ဘယ္လိုဆိုးက်ဳိးလဲ ဆိုေတာ့ တိုင္းျပည္ေတြရဲ႕ အမွတ္လကၡဏာလို႔ ေခၚတဲ့ National Identity ေတြက ေဝဝါးလာတယ္။ မခိုင္မာတဲ့ တိုင္းျပည္ဆို သူတို႔တိုင္းျပည္ရဲ႕ Identity က လုံးဝေပ်ာက္သြားတယ္။ တခ်ဳိ႕ႏိုင္ငံ ေတြဆိုရင္ သူ႔ႏိုင္ငံမွာရိွတဲ့ႏိုင္ငံသားထက္ တျခား ႏိုင္ငံက လာေနတဲ့ ႏိုင္ငံသားေတြ က ပိုမ်ားေနတတ္ တယ္။ ဒါကဆိုးက်ဳိးေပါ့။
ဒါဆို ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံေရာ အဲဒီလိုအျဖစ္ခံမလားေပါ့။ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုတဲ့ Identity ကိုထိန္းမလား။ ႀကိဳက္တဲ့သူလာ ႀကိဳက္သလို ေနထားမလားေပါ့။ အိႏၵိယေတြ၊ တ႐ုတ္ေတြ ကမ်ားမ်ားနဲ႔ ျမန္မာလူမ်ဳိးနည္းနည္းရိွတဲ့ ႏိုင္ငံအျဖစ္ခံမလား။ ဒီလိုဆိုးက်ဳိးေတြကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဘယ္လိုကာကြယ္မလဲ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔က အရင္တုန္းက Postal Service လို႔ေခၚတဲ့ စာတိုက္က ေန စာထည့္ရတဲ့ေခတ္ရိွခဲ့တယ္။ အခုကေတာ့ ႏိုင္ငံတကာက မိသားစုေတြဆီ မိတ္ေဆြေတြဆီ အထိ နည္းပညာ အကူအညီနဲ႔ VZO Chat လုပ္တာမ်ဳိးအထိ လုပ္လို႔ရၿပီ။ ဖုန္းလိုင္းေတြလည္း အဲဒီလိုေပါ့။ ဒါေတာင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံက တိုးတက္မႈနည္းေနေသးေတာ့ ဖုန္းေခၚခေတြ ေစ်းႀကီးေနတာတို႔ ဘာတို႔ ရိွေသးတယ္။ ဖုန္းေတြ ကေနတစ္ဆင့္ လူေတြအခ်င္းခ်င္း အရမ္းကိုလြယ္ လြယ္ကူကူ ဆက္သြယ္လို႔ ရလာတယ္။ လုံးဝကို ေဝးေနတယ္လို႔ မထင္ရေတာ့ဘူး။ Distantဆိုတဲ့ အကြာအေဝးက ဘယ္ေလာက္ပဲ ေဝးကြာေနပါေစ။ ဒီနည္းပညာအကူအညီနဲ႔ နီးနီးေလးလို႔ ခံစားရေစတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔တိုင္းျပည္ကေတာ့ နည္း နည္းေလးေတြ လိုေသးတယ္။
ႏိုင္ငံတကာမွာေတာ့ Communicationက ေကာင္းေတာ့ ဥပမာ – အိုဘားမားက မိန္႔ခြန္းေျပာ တယ္ဆိုပါစို႔။ သူေျပာတာကို တစ္ႏိုင္ငံလုံးကို ခ်က္ခ်င္းပ်ံ႕ႏွံ႕သြားၿပီး အိုးဘားမားတစ္ဖက္တည္း ေျပာတာမဟုတ္ဘဲ အျပန္အလွန္ကို ေဆြးေႏြးႏိုင္ တယ္။ ဒါက နည္းပညာဖြံ႕ၿဖိဳးမႈေၾကာင့္ ျဖစ္လာတာေပါ့။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီက Internet Connection ေတြက ေႏွးေနေတာ့ အဲဒီလို Life ေတြကို မခံစားရေသးဘူး။
အိုဘားမားနဲ႔ ရြန္မနီနဲ႔ၿပိဳင္တာကို တစ္ခါတည္း U-tube ကေနၾကည့္ၿပီး စာသင္ခန္းေတြမွာ ဆရာနဲ႔ေက်ာင္းသားက ေဆြးေႏြးတာ လုပ္ႏိုင္တယ္။ ဒါက Internet ေကာင္းမြန္ေတာ့ ဒီလို ေကာင္းက်ဳိးေတြ ခံစားရတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ေတာ့ ဒါမ်ဳိးေတြ မခံစားရဘူး။ အရင္တုန္းကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီမွာ ဆက္သြယ္ေရး စနစ္က အရမ္းကို ဆိုးခဲ့ပါတယ္။ အခုေတာ့ အဲဒီေလာက္ေတာ့ မဆိုးေတာ့ဘူး။ ဖုန္းတစ္လုံး ၂ သိန္း ေလာက္နဲ႔ ရႏိုင္ေပမယ့္လည္း အဲဒါက မ်ားေသးတာပဲဗ်။ ဆက္သြယ္ေရးစနစ္ေကာင္းမွ ကြၽန္ေတာ္ တို႔ရဲ႕ လူေနမႈစနစ္က ျမင့္လာမွာပါ။ ဆက္သြယ္ ေရးစနစ္ေကာင္းတာကလည္း ႏိုင္ငံေရးစနစ္ကို အေထာက္အကူျပဳတယ္။ ဒါမွ အုပ္ခ်ဳပ္သူနဲ႔ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္နဲ႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ ျပည္သူနဲ႔ဆက္သြယ္တဲ့ ခ်ိတ္ဆက္မႈေတြက ပိုၿပီး ေကာင္းလာမယ္။ ဒါဆို ဒီမိုကေရစီစနစ္ႀကီးက ပိုၿပီး ခိုင္မာမွာ။ သမၼတနဲ႔ ျပည္သူၾကား၊ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္နဲ႔ ျပည္သူၾကားက ဆက္သြယ္ေရး လမ္းေၾကာင္းေတြက ရွင္းရွင္းလင္းလင္းနဲ႔ ပြင့္ေနမွ အျပန္အလွန္ ခ်ိတ္ဆက္ႏိုင္မွာ။
လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္က သူ႔ဟာသူေန၊ ျပည္သူက သူ႔ဟာသူေနရင္ေတာ့ ဒီမိုကေရစီစနစ္က ေအာင္ျမင္မွာမဟုတ္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ Communicationက အရမ္း အေရးႀကီးတယ္။ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ၊ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးစနစ္ေတြက Communicationသာ ေကာင္းခဲ့ရင္ ပိုၿပီး ထိေရာက္မႈရိွလာမွာပါ။ ျပည္သူရယ္၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးရယ္၊ တရားစီရင္ေရးရယ္၊ ဥပေဒျပဳေရးရယ္၊ Media ရယ္ ဒီမ႑ိဳင္ႀကီးေလးရပ္ၾကား ကဆက္သြယ္ေရးသာ ဒီထက္ပိုၿပီးေကာင္းရင္ အသြင္ ကူးေျပာင္းေရးကာလ Transition Period ႀကီး ျမန္ျမန္ၿပီးသြားၿပီး ဒီမုိကရက္တစ္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းက ျမန္ျမန္အေကာင္အထည္ ေပၚလာမွာေပါ့။
Confidence
Confidence ကေတာ့ ယုံၾကည္မႈေပါ့။ အဓိကစရမွာကSelf Confidence ေပါ့။ မိမိကိုယ္မိမိ ယုံၾကည္မႈရိွတဲ့သူကိုမွ တျခားသူေတြက လည္း ယုံၾကည္မွာ။ ကိုယ္ကိုယ္ တိုင္ကမွ ကိုယ့္ ကိုယ္ကိုယ္မယုံၾကည္ရင္ တျခားလူေတြရဲ႕ ယုံၾကည္မႈရဖို႔ ခဲယဥ္းသြားၿပီ။ လူတစ္ေယာက္က ဘာပဲလုပ္လုပ္ သူ႔ကိုယ္သူယုံၾကည္မႈရိွရင္ သူက သူလုပ္တဲ့ အလုပ္ကို ရဲရဲဝ့ံဝံ့ရိွတယ္။ အဲဒီေတာ့ သူလုပ္တဲ့အလုပ္ေတြက Smart က်တယ္ေပါ့။
တျခားသူေတြက ကိုယ့္ကိုမယုံၾကည္ဘူးဆိုရင္ ဒါကကိုယ့္ရဲ႕ခ်ဳိ႕ယြင္းခ်က္ပဲ။ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္က Self Confidence အားနည္းလို႔ပဲ။ ဘာေၾကာင့္ အားနည္းလဲ ဆိုရင္ ေသခ်ာမကြၽမ္းက်င္တာကို လုပ္ရတာမ်ဳိး၊ ေသခ်ာနားမလည္တာကို ေျပာရ တာမ်ဳိး၊ ကိုယ္မယုံၾကည္တာကို လုပ္ရတာမ်ဳိး ဒါမ်ဳိးေတြဆိုရင္ Self Confidence အားနည္းမွာပဲ။ ကိုယ္မလုပ္ခ်င္ဘဲ လုပ္ရတဲ့အလုပ္မွာ Confidence မရိွႏိုင္ဘူး။ သူမ်ားေျပာခိုင္းတာကို ေျပာရရင္လည္း Confidence မရိွဘူး။ ဒါဆို ေဘးကၾကည့္ေန တဲ့သူေတြကလည္း သူေတာ့ သူ ကိုယ္သူေတာင္ ယုံၾကည္မႈမရိွဘူးဆိုၿပီး တန္းသိ တယ္။
ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ယုံၾကည္မႈရိွဖို႔က ဘာမွ မခဲယဥ္းပါဘူး။ စကားေျပာတဲ့အခါမွာ ကိုယ့္ရင္ ထဲက စကားေတြကိုပဲေျပာ။ အပိုေတြ လုပ္မေျပာ နဲ႔။ ဒါဆို ကိုယ္ေျပာတဲ့စကားကို ကိုယ္တာဝန္ယူ ႏိုင္ေတာ့ ယုံၾကည္မႈရိွတယ္။ အလုပ္လုပ္ရင္လည္း ကိုယ္မယုံၾကည္တာ ကိုယ္စိတ္မပါတာကို မလုပ္ နဲ႔။ ဒါဆို ဒီအလုပ္အေပၚမွာ ကိုယ္ကစိတ္ပါေတာ့ ယုံၾကည္မႈရိွတယ္။ Confidenceေပ်ာက္ တာက ခဏတာပဲ ေပ်ာက္သြားရင္ ကိစၥမရိွဘူး။ သူမ်ား ေတြရဲ႕ Pressure ေၾကာင့္ ကိုယ္မယုံၾကည္တဲ့ အလုပ္ေတြ လုပ္ေနရ၊ ကိုယ္မယုံၾကည္တဲ့ စကားေတြကို ေျပာေနရရင္ ဘဝတစ္ေလွ်ာက္လုံး Confidence ေပ်ာက္သြားေရာ။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ယုံၾကည္မႈေတြေလ်ာ့လာရင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ မၾကည္ညိဳႏိုင္ေတာ့ဘူး။
Self Esteem ဆိုတာ ရိွတယ္။ မိမိကိုယ္မိမိ ၾကည္ညိဳစိတ္ကိုေျပာတာေပါ့။ လူဆိုတာက ကိုယ္ မယုံၾကည္တာကို လုပ္ရတာမ်ားလာရင္ မိမိကိုယ္ မိမိ ယုံၾကည္မႈေလ်ာ့ တယ္။ ၿပီးရင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ မၾကည္ညိဳႏိုင္ေတာ့ဘူး။ အဲဒီလိုကိစၥက ဘယ္ အဆင့္ထိေရာက္ႏိုင္လဲဆိုရင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ Suicideလုပ္တဲ့အထိ ျဖစ္သြားႏိုင္တယ္။
လူတိုင္းမွာ ကိုယ္ပိုင္ဘဝဆိုတာ ရိွတယ္။ ဘာသာေရးစကားနဲ႔ေျပာရရင္ သံသရာဆိုတာ ေပါ့။ မိဘနဲ႔သားသမီးဆိုတာ သံသရာေရစက္ ေၾကာင့္ ဒီဘဝမွာလာၿပီး ေတြ႕ရ တာပါ။ ဒါေပမဲ့ သားသမီးတိုင္းမွာက ကိုယ္ပိုင္ကံၾကမၼာဆိုတာရိွ တယ္။ သားသမီးေတြရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ကံၾကမၼာကို မိဘကဝင္ၿပီး ပုံသြင္းလို႔မရဘူး။ သားသမီးေတြရဲ႕ ကံၾကမၼာလမ္းေၾကာင္းေပၚမွာပဲ မိဘေတြ၊ ဆရာ သမားေတြက ေဘးကေန ထိန္းေၾကာင္းေပးတာ ေလာက္ပဲ လုပ္လို႔ရတယ္။ ပုံသြင္းေပးလို႔မရဘူး။ မျဖစ္သင့္ဘူး။ အဲဒီလို ပုံသြင္းခံရရင္ ဆိုးက်ဳိးေတြ ျဖစ္တယ္။ ကြၽန္ေတာ့္ ဦးေလးတစ္ေယာက္ဆိုရင္ သူက အႏုပညာသမား ျဖစ္ခ်င္တယ္။ ဒါေပမဲ့ သူ႔ရဲ႕မိဘက သူ႔ကိုစီးပြားေရးပဲ လုပ္ေစခ်င္တယ္။ သူက မိဘဆႏၵအတိုင္းလိုက္လုပ္ရေတာ့ သူ႔ကိုယ္ သူ ယုံၾကည္မႈေတြ ေပ်ာက္သြားတယ္။ အဲဒီေတာ့ ေနမေပ်ာ္ေတာ့ ဘူးေပါ့။ ဘဝမွာ အေရးႀကီးဆုံးက ေနေပ်ာ္ဖို႔ပါပဲ။ ဘဝမွာ ေနမေပ်ာ္ရင္ ေဘးထြက္ ဆိုးက်ဳိးေတြအေနနဲ႔ အရက္စြဲတာမ်ဳိးတို႔၊ မူးယစ္ ေဆးဝါးစြဲသြားတာမ်ဳိးတို႔ ျဖစ္သြားႏိုင္တယ္။
လူေတြမွာ ဗီဇဆိုတာလည္း ရိွေသးတယ္ဗ်။ အေဖ၊ အေမဆရာဝန္မို႔လို႔ ကေလးက ေမြးလာတာ နဲ႔ ဆရာဝန္ေလး ေမြးလာရမွာမဟုတ္ဘူး။ သူ႔ရဲ႕ ဗီဇကိုေတြ႕ေအာင္ ရွာၿပီး ေဘးကေန ထိန္းေၾကာင္း ေပးရမွာ။ ဒါမွ ပုံစံမွန္ရမယ္။ ကေလးရဲ႕ဘဝကို ေဘာင္မကန္႔သင့္ဘူး။ လူဆိုတာက ကိုယ္တကယ္ ဝါသနာပါတဲ့အလုပ္ကို လုပ္ရမွ ကိုယ့္ရဲ႕စြမ္းအား ေတြက အျပည့္ထြက္မွာ။ ဝါသနာမပါတဲ့ အလုပ္ ေတြကို လူေတြကလုပ္ေနရင္ တိုင္းျပည္အတြက္ လည္းနစ္နာတယ္။ သူက စြမ္းအားေတြမွ အျပည့္ မထြက္ႏိုင္ဘဲ။
ကြၽန္ေတာ္ဆိုရင္ စာေရးရတာကို ဝါသနာ ပါတယ္။ စာေရးရရင္ ေပ်ာ္တယ္။ ကြၽန္ေတာ္ ဝါသနာမပါတာက အင္ဂ်င္နီယာအလုပ္ပါ။ ကြၽန္ေတာ္က B.E (Civil) နဲ႔ ေက်ာင္း ၿပီးတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကြၽန္ေတာ္က တိုက္ေတြေဆာက္ခ်င္တာ မဟုတ္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ ကြၽန္ေတာ္ တိုက္ေတြကို တစ္ႏွစ္ေလာက္ေဆာက္ခဲ့ရတယ္။ ဒီအတိုင္း အလုပ္ဆင္းေန တာပဲ ရိွခဲ့တယ္။ ကိုယ့္ရဲ႕စြမ္းရည္ေတြက အျပည့္ထြက္မလာခဲ့ဘူး။ ဒါတိုင္းျပည္အတြက္ နစ္နာတာပဲေလ။ ဒါေပမဲ့ ကြၽန္ေတာ္ ကံေကာင္းတယ္ေျပာရမယ္။ ကိုယ့္ လမ္းေၾကာင္းကို ကိုယ္ျပန္တည့္ေအာင္ လုပ္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ တိုင္း ျပည္က လူ႔စြမ္းအားေတြက လူမွန္ေနရာမွန္ျဖစ္ ေနဖို႔ လိုအပ္တယ္။ ေဘာလုံးပြဲနဲ႔ ဥပမာေပးရရင္ ဝင္းေအာင္လို ေခါင္းတုိက္ေကာင္းတဲ့ လူတစ္ေယာက္ကို ေနာက္တန္းမွာ ေပးကစားလို႔ မရဘူး။ လူေတြကို ဘယ္ေနရာမွာ ဘယ္လိုခ် ထားရမလဲဆိုတာက သူ႔ရဲ႕ အားသာခ်က္ေတြေပၚ မူတည္ၿပီး စဥ္းစားရမယ္။ တူးေလာ့ေလာက္ထရပ္ (Toulouse – Lautrec) ဆိုတဲ့ ပန္းခ်ီဆရာ တစ္ေယာက္ ရိွခဲ့တယ္။ သူက ငယ္ငယ္ေလးက တည္းက ပုံေတြဆြဲတာပဲ။ ဒါေပမဲ့ သူ႔မိဘက အားမေပးဘဲ သူ႔ကို တျခားသင္တန္းေတြပဲ ပို႔တယ္။ သူ ဘာမွျဖစ္မလာခဲ့ဘူး။ ေနာက္ဆုံးပန္းခ်ီျပန္ဆြဲမွပဲ သူ ကမၻာေက်ာ္ေအာင္ကို ေအာင္ျမင္ခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူက ကိုယ့္ရဲ႕ယုံၾကည္ရာကိုပဲ လုပ္ သင့္တယ္။ ဒါမွ ယုံၾကည္မႈရိွရိွနဲ႔လုပ္ႏိုင္ၿပီး ေအာင္ျမင္မွာပါ။
လင္းသိုက္ၫြန္႔ (ျမန္မာ့ေျမ)
By Yati Magazine
Culture ဆိုတာကို ကြၽန္ေတာ္သိတာေတာ့ ယဥ္ေက်းမႈေပါ့။ လူတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ေျပာရင္ သူလုပ္ေလ့ရိွတဲ့ Habit လို႔ေခၚတဲ့ အေလ့အက်င့္ ေပါ့။ အဲဒီအေလ့အက်င့္ ကို သူက ျပဳလုပ္တာ ၾကာသြားရင္ ဒါက သူ႔ရဲ႕ Character ျဖစ္သြားတယ္။ သူ႔ရဲ႕အက်င့္စ႐ိုက္ ျဖစ္သြားတယ္။ ဒါက လူတစ္ေယာက္ခ်င္းစီနဲ႔ေျပာရင္ Habit ကေန Character ျဖစ္တာပါ့။ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအေနနဲ႕ ေျပာရရင္ လူ႔အဖဲြ႕အစည္းတစ္ခုက Habit တစ္ခု ကို ၾကာၾကာက်င့္သုံးတဲ့အခါ အဲဒါက Culture ျဖစ္သြားတယ္။
ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ ယဥ္ေက်းမႈဆိုတဲ့ေနရာမွာ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ႏွစ္မ်ဳိးခြဲၿပီး ေျပာခ်င္တယ္။ အဲဒါက ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာယဥ္ေက်းမႈဆိုၿပီး ခြဲခ်င္ တယ္။ တခ်ဳိ႕ကိစၥေတြမွာ ယဥ္ေက်းမႈဆိုၿပီးေျပာတာနဲ႔ လူေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားက ျမင္ရတဲ့႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာေတြပဲ အျမင္က ေရာက္ေရာက္သြားတယ္။ ဒါမ်ဳိးကို ကြၽန္ေတာ္က သေဘာမက်ဘူး။ ဥပမာ – ကြၽန္ေတာ္တို႔ျမန္မာ မိန္းကေလးေတြက ေျခမ်က္စိဖုံးေအာင္ လုံခ်ည္ ဝတ္တယ္။ ဒါက ျမင္ရတဲ့ ႐ုပ္ပိုင္းယဥ္ေက်းမႈေပါ့။ စိတ္ပိုင္း ဆိုင္ရာက်ေတာ့ အရွက္အေၾကာက္ျဖစ္သြားၿပီ။ ျမန္မာမိန္းကေလးေတြက အရွက္ အေၾကာက္ႀကီးလို႔ သူတို႔ရဲ႕ေျခမ်က္စိေတာင္ လူျမင္မခံဝံ့ၾကဘူးလို႔ ေျပာရမယ္။ အဲဒီေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ယဥ္ေက်းမႈေတြ ထိန္းသိမ္းမယ္ဆိုရင္ ႐ုပ္ပိုင္းယဥ္ေက်းမႈကို ထိန္းမွာလား၊ စိတ္ ပိုင္းယဥ္ေက်းမႈကို ထိန္းမွာလားဆိုတာ လိုလာ တယ္။ အဲဒီ မွာ ျပႆနာျဖစ္တာပဲ။
တခ်ဳိ႕ကက်ေတာ့ ထဘီအရွည္ႀကီးေျခမ်က္စိ ဖုံးေအာင္ဝတ္မွ ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႕တယ္လို႔ ထင္ တာ။ အဲဒီလိုမဟုတ္ဘဲ ေဘာင္းဘီရွည္ကို ေျခမ်က္စိဖုံးေအာင္ လုံလုံၿခဳံၿခဳံ ဝတ္ထားရင္ေရာ။ ဒါက လူငယ္ေတြနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈထိန္းပါေျပာေနတဲ့ တခ်ဳိ႕လူႀကီးေတြၾကားက ျပႆနာျဖစ္ေနတယ္။ ကြၽန္ေတာ့္အျမင္ကေတာ့ လူငယ္ေတြဘက္ေရာက္ မလားဘဲ။ တခ်ဳိ႕ကိစၥေတြမွာ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ယဥ္ေက်းမႈကိုပဲ ထိန္းသင့္တယ္လို႔ ကြၽန္ေတာ္ေတာ့ထင္တယ္။ အခုေခတ္ကာလအရ ကြၽန္ေတာ္တို႔ျမန္မာ မိန္းကေလးေတြက ေနရာတကာမွာ ထဘီတကားကားနဲ႔ သြားေနလို႔မရဘူး။ ဒီေတာ့ ေခတ္နဲ႔ေလ်ာ္ညီတဲ့ ဝတ္စားဆင္ယင္မႈကေတာ့ ေျပာင္းေနမွာပဲ။ ဒါေပမဲ့ အရင္တုန္း ကတည္းက ရိွခဲ့တဲ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ယဥ္ေက်းမႈကိုေတာ့ ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းေနဖို႔ေတာ့ လို တယ္။
ယဥ္ေက်းမႈအေၾကာင္းေျပာရင္ တခ်ဳိ႕ကိစၥေတြက ျပႆနာရိွေနတတ္တယ္။ ဆိုၾကပါစို႔ .. ပုဆိုးနဲ႔တိုက္ပုံက ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈလို႔ ေျပာၾကတယ္။ တကယ္ေတာ့ အဲဒီ ပုဆိုးဆိုတာက အိႏၵိယကေန ဆင္းသက္လာတဲ့ ဝတ္စားဆင္ယင္မႈပဲ။ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈကို ထိန္းတဲ့အေနနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ေပါင္မွာ ထိုးကြင္းႀကီးေတြ ထိုးရမွာလား။ နားကပ္ႀကီးေတြ ပန္ရမွာလား။ ဒါေတာင္ နားကပ္ဝတ္တာကို အခုေခတ္မွာဆို ဒါကို သ႐ုပ္ပ်က္တယ္ ေျပာၾကျပန္တယ္။ အမွန္ေတာ့ ျမန္မာမင္းေတြ လက္ထက္က တည္းက နားကပ္ေတြဝတ္ၾက တာပဲေလ။အျငင္းပြားစရာကိစၥေတြက အမ်ားႀကီးပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္က စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ေတြကိုပဲ အာ႐ုံစိုက္ေစခ်င္တယ္။
ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာေတြက Hospitality ေပါ့။ ယဥ္ေက်းပ်ဴငွာတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာေတြရဲ႕ယဥ္ေက်းမႈမွာ Smile ဆိုတာပါတယ္။ Smile Land လို႔ေတာင္ ႏိုင္ငံျခားသားေတြက ေခၚတယ္။ အၿမဲတမ္းၿပဳံးေနတတ္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ျမန္မာေတြက လူေတြကို ကူညီခ်င္စိတ္ရိွတယ္။ ဒါမ်ဳိးေတြက စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ယဥ္ေက်းမႈ ေတြေပါ့။ ကြၽန္ေတာ္တို႔တိုင္းျပည္ရဲ႕ အမွတ္လကၡဏာေတြပဲ။ အဲဒီတိုင္းျပည္ရဲ႕ အမွတ္လကၡဏာ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာယဥ္ေက်းမႈကို ထိန္းမ္းရင္း Identity ေပ်ာက္မသြားဘူး။ ဘယ္လိုထိန္းသိမ္းမလဲဆိုတာလဲ စဥ္းစားရမယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ပုံစံမပ်က္ထိန္းသိမ္းသြားမွာလား။ ဥပမာ – ျမန္မာေတြရဲ႕အမ်ဳိးသား ဝတ္စုံက တိုက္ပုံေပါ့။ တိုက္ပုံကို ကြၽန္ေတာ္ တစ္ခါအကယ္ဒမီေပးပြဲမွာ ၾကည့္လိုက္ေတာ့ မင္းသားတစ္ေယာက္က တိုက္ပုံကို Leather နဲ႔ ခ်ဳပ္ထားတာေတြ႕လိုက္ တယ္။ ဒါက ဆန္းသစ္တာေပါ့။ တိုက္ပုံကို ထိန္းသိမ္းတာပဲ။ ဒါေပမဲ့ ပုံစံေျပာင္းၿပီး ထိန္းသိမ္းတာပါ။ တခ်ဳိ႕ဟာေတြက ေရရွည္ခံခ်င္ရင္ အဲဒီလိုပုံစံ ေျပာင္းၿပီး ထိိန္းသိမ္းရမယ္။
ဟိုတစ္ေလာကဆို ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ျမန္မာ့ဆိုင္းဝိုင္းကို ဂစ္တာေတြဘာေတြနဲ႔တြဲၿပီး တီးသြားတယ္။ ဒီလိုတီးတာကို အစိုးရကမႀကိဳက္ဘူး။ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ ႀကိဳက္ တယ္ဗ်။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က ဆိုင္းဝိုင္းတီးၿပီး ဟိုတုန္းက သီခ်င္းေတြကိုပဲ အရင္အတိုင္းဆိုေန တီးေနရင္ ဘယ္ကေလးမွ စိတ္ဝင္စားမွာမဟုတ္ဘူး။ ဒါဆို အဲဒီဆိုင္းဝိုင္းႀကီးက ေပ်ာက္သြားလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ ယဥ္ေက်းမႈကို ထိန္းသိမ္းရင္ ေခတ္နဲ႔ ေလ်ာ္ညီေအာင္ ပုံသဏၭာန္ေလးေတြေျပာင္းၿပီး ထိန္းသိမ္းသင့္တယ္။ မိန္းကေလးေတြက ထဘီကို လုံၿခဳံမႈအတြက္ေရာ ေခတ္မီဖို႔အတြက္ေရာ စကတ္ထဘီေျပာင္းဝတ္ၾကတယ္။ ဒါလည္း လက္ခံထိုက္တဲ့ ေျပာင္းလဲမႈပါ။ ကြၽန္ေတာ္ တို႔က ေခတ္နဲ႔ေလ်ာ္ညီေအာင္ မေျပာင္းလဲႏိုင္ရင္ ျပတိုက္ထဲပဲ ေရာက္သြားလိမ့္မယ္။ ယဥ္ေက်းမႈမွာလည္း ဆက္လက္သယ္ေဆာင္ၿပီး ထိန္းသိမ္း ရမွာေတြရိွသလို တခ်ဳိ႕ က်ေတာ့လည္း ျပတိုက္ထဲမွာ သိမ္းရမွာေတြရိွတယ္။ ဒီေတာ့ တခ်ဳိ႕႐ုပ္ဝတၴဳ ယဥ္ေက်းမႈေတြကိုေတာ့ ျပတိုက္ထဲမွာ သိမ္းထားရမွာေပါ့။ ကြၽန္ေတာ္ တို႔ ျမန္မာ ယဥ္ေက်းမႈက ေလွေလွာ္တာဆိုၿပီး သူမ်ားေတြေမာ္ေတာ္ဘုတ္ စီးေနခ်ိန္မွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ေလွပဲေလွာ္ေနရင္ က်န္ခဲ့မွာဗ်။ ကြမ္းစားတာက ျမန္မာ့ ယဥ္ေက်းမႈပဲ။ ဒါေပမဲ့ ကြမ္းစားတာက မေကာင္းဘူးဆိုရင္ တားျမစ္သင့္ရင္ တားျမစ္ရမွာပဲ။ ယဥ္ေက်းမႈတိုင္းကို အတင္းအက်ပ္လိုက္ၿပီး ထိန္းသိမ္းတာ ထက္စာရင္ ဘာေတြ ထိန္းသိမ္းမွာလဲ။ ဘယ္လို ထိန္းသိမ္းမလဲဆိုတာ ေသခ်ာစဥ္းစားသင့္ တယ္။
ကြၽန္ေတာ္တို႔ အခုေျပာေျပာေနတဲ့ Globalizationဆိုတာက Westernlizationျဖစ္ေနတယ္။ ဒါကဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ေရက ျမင့္ရာကေန နိမ့္ရာကို စီးသလိုပါပဲ။ အေနာက္ ဘက္က ပိုၿပီးဖြံ႕ၿဖိဳးေနေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔က တံခါးလည္းဖြင့္လိုက္ေရာ သူတို႔ဆီက ယဥ္ေက်းမႈ ေတြက ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီကို စီးၿပီးဝင္လာတာေပါ့။ သူတို႔ကို ကြၽန္ေတာ္တို႔က လိုက္တုရတာေပါ့။ အဲဒီလိုဝင္လာသမွ်ယဥ္ေက်းမႈ ကို ကြၽန္ေတာ္တို႔က လက္ခံလိုက္တယ္ဆိုတာမ်ဳိးကလည္း မျဖစ္သင့္ ဘူးဗ်။ Eastern Value ဆိုတာ ရိွေသးတယ္။ အေရွ႕တိုင္းရဲ႕တန္ဖိုးဆိုတာလည္း ရိွတယ္။ အေနာက္တိုင္းယဥ္ေက်းမႈမွ ေကာင္းတာမဟုတ္ ပါဘူး။ အေရွ႕တိုင္းရဲ႕ တန္ဖိုးထားအပ္တဲ့ ယဥ္ေက်း မႈေတြရိွေသးတယ္။ ဒါကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဘယ္လိုကာကြယ္မလဲဆိုတာကိုပဲ။ အဲဒီလို ကာကြယ္ဖို႔ဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ကိုယ့္ ယဥ္ေက်းမႈကို ကိုယ္ျမႇင့္မွျဖစ္မယ္။
ဟိုတစ္ေလာက စီးပြားေရးပညာရွင္ တစ္ေယာက္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံလာသြား တယ္။ သူက ဘာကိုသေဘာက်သြားလဲဆိုရင္ ျမန္မာေတြရဲ႕ ဆရာကန္ေတာ့ပြဲကို သေဘာက်သြား တယ္။ သူတို႔ဆီမွာ ဒါမ်ဳိးမရိွဘူးေလ။ ဆရာေတြကို တပည့္ေတြက ႐ိုေသစြာနဲ႔ ကန္ေတာ့တယ္ဆိုတာ ကို သူဟိုေရာက္ရင္ ျပန္လုပ္မယ္တဲ့။ ဒါဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ယဥ္ေက်းမႈလည္း သူတို႔ဆီစီးဆင္း ႏိုင္တာပဲ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ကိုယ့္ယဥ္ေက်းမႈကို အားေကာင္းေအာင္ပဲ လုပ္ရမွာပါ။ ဒါဆို Globalizationဆိုတာ Westernlizationပဲ မဟုတ္ဘူး။ Easternlizationလည္း ျဖစ္သြားႏိုင္ တယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ဗုဒၶဘာသာဆိုရင္ ဒါက Eastern Valueပဲ။ ဒီဗုဒၶဘာသာက အခုဆိုရင္ အေနာက္ကိုလည္း စီးေနတာပဲ။ ဦးဂိုအင္ကာတို႔ ဘာတို႔ဆိုလည္း ကမၻာလွည့္ၿပီး တရားျပေနတာ ပဲေလ။ ဒါဆိုရင္ ဒါက Easternlization ပဲ။ ကိုယ့္ဘာသာ ကိုယ့္ယဥ္ေက်းမႈကို မျမႇင့္တင္ရင္ တစ္ဖက္က ဝင္လာတဲ့ဟာေတြကပဲ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ကိုစိုးမိုးၿပီး ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ Identity ေပ်ာက္သြား လိမ့္မယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔က အေရးမပါတာေတြကိုပဲ ျမႇင့္တင္ဖို႔ႀကိဳးစားေနရင္ ဘယ္ေတာ့မွ လိုခ်င္တဲ့ Targetကို ထိမွာမဟုတ္ဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဘာေတြကို ျမႇင့္တင္ဖို႔ႀကိဳးစားရမလဲ ဆိုတာ ကို ေသခ်ာစဥ္းစားရမယ္။
Communication
Communicationဆိုတာကို ကြၽန္ေတာ္ နားလည္တာကေတာ့ လူအခ်င္းခ်င္းဆက္သြယ္ ေဆာင္ရြက္တာပဲ။ လူဆိုတာက ပတ္ဝန္းက်င္နဲ႔ ကင္းကြာလို႔မရတဲ့အတြက္ လူနဲ႔ပတ္ဝန္းက်င္၊ ပတ္ဝန္းက်င္နဲ႔လူ အျပန္အလွန္ဆက္သြယ္မႈကို ေတာ့ တစ္နည္းနည္းနဲ႔ လုပ္ေနၾကမွာပဲ။ အေရွ႕ ဂ်ာမနီနဲ႔ အေနာက္ဂ်ာမနီကို ဘာလင္တံတိုင္းႀကီး နဲ႔ ကာထားတဲ့ကာလတုန္းကေတာင္ ဟိုဘက္နဲ႔ ဒီဘက္မရရေအာင္ နည္းလမ္းေတြရွာၿပီး ဆက္သြယ္ခဲ့ၾကဖူးတာပဲ။ ဒါေပမဲ့ အဲ့ဒီလိုကာလ ေတြတုန္းကလည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔ေတြ နည္းလမ္းေတြရွာၿပီး အခ်င္းခ်င္းဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ ၾကတာပဲ။ ေျပာခ်င္တာက လူတစ္ေယာက္ဟာ အျခားေသာသူေတြနဲ႔ အဆက္အသြယ္ ပ်က္လို႔ မရသလို လူေတြကို အျခားသူေတြနဲ႔ အဆက္ အသြယ္ျဖတ္ဖို႔ ႀကိဳးစားခ်င္တဲ့သူေတြရိွရင္လည္း လူေတြက သူတို႔ရဲ႕လုပ္ရပ္ကို တစ္နည္းနည္းနဲ႔ နည္းလမ္း ရွာေဖာက္ထြက္ၾကမွာပဲ ဆိုတာပါ။ ကြၽန္ေတာ္က IT သမားဆို ေတာ့ IT နဲ႔ဆိုင္တာပဲ ေျပာေတာ့မယ္။ အရင္တုန္းကေတာ့ ဆက္သြယ္တဲ့ နည္းေတြမ်ဳိးစုံ သုံးခဲ့ၾကတယ္။ စစ္တိုက္တဲ့ ေခတ္ တုန္းက ခိုငွက္ေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္ၾကတယ္။ ခိုေတြ မွာ စာေလးေတြခ်ိတ္ေပးလိုက္တယ္။ ခိုကလည္း လမ္းေၾကာင္းအတိုင္းပဲ သြားတယ္။ အဲဒီခိုကို လမ္းမွာ တျခားငွက္ႀကီးေတြ ဘာေတြမေႏွာင့္ ယွက္ႏိုင္ေအာင္ ခိုရဲ႕ေက်ာေပၚမွာ ဝီစီေလး တပ္ေပးလိုက္တယ္။ ခိုကပ်ံေနရင္း ေလတိုးေတာ့ ဝီစီသံနဲ႔တျခားငွက္ေတြရဲ႕ အႏၲရာယ္ကင္းတာေပါ့။ ဒါေပမဲ့ ဒီခိုရဲ႕ပ်ံသန္းမႈက ဘယ္ေလာက္ထိ စိတ္ ခ်ရမလဲ။ လမ္းမွာ ျမႇား လည္းသင့္သြားႏိုင္တာေပါ့။ ၿပီးေတာ့ ေျချမန္ေတာ္ဆိုၿပီး လူတစ္ေယာက္ကို ေျပးၿပီး စာပို႔ခိုင္းခဲ့ၾကတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ေျပာခ်င္ တာက လူေတြက ဆက္သြယ္ေရးကို နည္းမ်ဳိးစုံနဲ႔ သုံးခဲ့ၾကတာ။ အခု လက္ရိွေနာက္ဆုံးကေတာ့ IT စနစ္ေပါ့။ Information & Communication Technology ေခတ္ေပါ့။ အဲဒီေတာ့ ျမန္လာ တယ္။
အရင္တုန္းက ကြၽန္ေတာ္တို႔က တစ္ေယာက္ နဲ႔တစ္ေယာက္ ဆက္သြယ္ဖို႔က အခ်ိန္ေတြယူခဲ့ရ တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က နည္းပညာအကူအညီနဲ႔ လ်င္ျမန္လာတယ္။ အဲဒီလို ျမန္လာေတာ့ တိုင္းျပည္တစ္ခုနဲ႔တစ္ခုက ေဝးမေနေတာ့ဘူး။ နီးကပ္လာၿပီး အားလုံးက တစ္သားတည္းျဖစ္လာ တယ္။ Globalizationဆိုတာ အဲဒါေၾကာင့္ ျဖစ္လာတာပဲ။ The World is Flat ျဖစ္သြားၿပီ။ အရင္တုန္းက ေတာင္ဝင္႐ိုးစြန္းက ေျမာက္ဝင္႐ိုး စြန္းကို သြားခ်င္ရင္ အခ်ိန္အၾကာႀကီး ပတ္သြားရ တယ္။ အခုကေတာ့ Flat ျဖစ္သြားၿပီေပါ့။ နီးနီး ေလးျဖစ္သြားၿပီ။ အဲဒီလိုျဖစ္လာတာရဲ႕ ေကာင္း က်ဳိးကေတာ့ တစ္ကမၻာလုံးမွာျဖစ္ေနတဲ့ အျဖစ္ အပ်က္ေတြကို အခ်ိန္ခဏေလး အတြင္းမွာ သိႏိုင္တယ္။ Informationေတြ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ရတယ္။ တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ ဆက္သြယ္ရတာ လြယ္တယ္။ အဲဒါေတြက ေကာင္းက်ဳိးေပါ့။
ဆိုးက်ဳိးလည္း ရိွတာပဲ။ ဘယ္လိုဆိုးက်ဳိးလဲ ဆိုေတာ့ တိုင္းျပည္ေတြရဲ႕ အမွတ္လကၡဏာလို႔ ေခၚတဲ့ National Identity ေတြက ေဝဝါးလာတယ္။ မခိုင္မာတဲ့ တိုင္းျပည္ဆို သူတို႔တိုင္းျပည္ရဲ႕ Identity က လုံးဝေပ်ာက္သြားတယ္။ တခ်ဳိ႕ႏိုင္ငံ ေတြဆိုရင္ သူ႔ႏိုင္ငံမွာရိွတဲ့ႏိုင္ငံသားထက္ တျခား ႏိုင္ငံက လာေနတဲ့ ႏိုင္ငံသားေတြ က ပိုမ်ားေနတတ္ တယ္။ ဒါကဆိုးက်ဳိးေပါ့။
ဒါဆို ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံေရာ အဲဒီလိုအျဖစ္ခံမလားေပါ့။ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုတဲ့ Identity ကိုထိန္းမလား။ ႀကိဳက္တဲ့သူလာ ႀကိဳက္သလို ေနထားမလားေပါ့။ အိႏၵိယေတြ၊ တ႐ုတ္ေတြ ကမ်ားမ်ားနဲ႔ ျမန္မာလူမ်ဳိးနည္းနည္းရိွတဲ့ ႏိုင္ငံအျဖစ္ခံမလား။ ဒီလိုဆိုးက်ဳိးေတြကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဘယ္လိုကာကြယ္မလဲ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔က အရင္တုန္းက Postal Service လို႔ေခၚတဲ့ စာတိုက္က ေန စာထည့္ရတဲ့ေခတ္ရိွခဲ့တယ္။ အခုကေတာ့ ႏိုင္ငံတကာက မိသားစုေတြဆီ မိတ္ေဆြေတြဆီ အထိ နည္းပညာ အကူအညီနဲ႔ VZO Chat လုပ္တာမ်ဳိးအထိ လုပ္လို႔ရၿပီ။ ဖုန္းလိုင္းေတြလည္း အဲဒီလိုေပါ့။ ဒါေတာင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံက တိုးတက္မႈနည္းေနေသးေတာ့ ဖုန္းေခၚခေတြ ေစ်းႀကီးေနတာတို႔ ဘာတို႔ ရိွေသးတယ္။ ဖုန္းေတြ ကေနတစ္ဆင့္ လူေတြအခ်င္းခ်င္း အရမ္းကိုလြယ္ လြယ္ကူကူ ဆက္သြယ္လို႔ ရလာတယ္။ လုံးဝကို ေဝးေနတယ္လို႔ မထင္ရေတာ့ဘူး။ Distantဆိုတဲ့ အကြာအေဝးက ဘယ္ေလာက္ပဲ ေဝးကြာေနပါေစ။ ဒီနည္းပညာအကူအညီနဲ႔ နီးနီးေလးလို႔ ခံစားရေစတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔တိုင္းျပည္ကေတာ့ နည္း နည္းေလးေတြ လိုေသးတယ္။
ႏိုင္ငံတကာမွာေတာ့ Communicationက ေကာင္းေတာ့ ဥပမာ – အိုဘားမားက မိန္႔ခြန္းေျပာ တယ္ဆိုပါစို႔။ သူေျပာတာကို တစ္ႏိုင္ငံလုံးကို ခ်က္ခ်င္းပ်ံ႕ႏွံ႕သြားၿပီး အိုးဘားမားတစ္ဖက္တည္း ေျပာတာမဟုတ္ဘဲ အျပန္အလွန္ကို ေဆြးေႏြးႏိုင္ တယ္။ ဒါက နည္းပညာဖြံ႕ၿဖိဳးမႈေၾကာင့္ ျဖစ္လာတာေပါ့။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီက Internet Connection ေတြက ေႏွးေနေတာ့ အဲဒီလို Life ေတြကို မခံစားရေသးဘူး။
အိုဘားမားနဲ႔ ရြန္မနီနဲ႔ၿပိဳင္တာကို တစ္ခါတည္း U-tube ကေနၾကည့္ၿပီး စာသင္ခန္းေတြမွာ ဆရာနဲ႔ေက်ာင္းသားက ေဆြးေႏြးတာ လုပ္ႏိုင္တယ္။ ဒါက Internet ေကာင္းမြန္ေတာ့ ဒီလို ေကာင္းက်ဳိးေတြ ခံစားရတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ေတာ့ ဒါမ်ဳိးေတြ မခံစားရဘူး။ အရင္တုန္းကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီမွာ ဆက္သြယ္ေရး စနစ္က အရမ္းကို ဆိုးခဲ့ပါတယ္။ အခုေတာ့ အဲဒီေလာက္ေတာ့ မဆိုးေတာ့ဘူး။ ဖုန္းတစ္လုံး ၂ သိန္း ေလာက္နဲ႔ ရႏိုင္ေပမယ့္လည္း အဲဒါက မ်ားေသးတာပဲဗ်။ ဆက္သြယ္ေရးစနစ္ေကာင္းမွ ကြၽန္ေတာ္ တို႔ရဲ႕ လူေနမႈစနစ္က ျမင့္လာမွာပါ။ ဆက္သြယ္ ေရးစနစ္ေကာင္းတာကလည္း ႏိုင္ငံေရးစနစ္ကို အေထာက္အကူျပဳတယ္။ ဒါမွ အုပ္ခ်ဳပ္သူနဲ႔ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္နဲ႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ ျပည္သူနဲ႔ဆက္သြယ္တဲ့ ခ်ိတ္ဆက္မႈေတြက ပိုၿပီး ေကာင္းလာမယ္။ ဒါဆို ဒီမိုကေရစီစနစ္ႀကီးက ပိုၿပီး ခိုင္မာမွာ။ သမၼတနဲ႔ ျပည္သူၾကား၊ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္နဲ႔ ျပည္သူၾကားက ဆက္သြယ္ေရး လမ္းေၾကာင္းေတြက ရွင္းရွင္းလင္းလင္းနဲ႔ ပြင့္ေနမွ အျပန္အလွန္ ခ်ိတ္ဆက္ႏိုင္မွာ။
လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္က သူ႔ဟာသူေန၊ ျပည္သူက သူ႔ဟာသူေနရင္ေတာ့ ဒီမိုကေရစီစနစ္က ေအာင္ျမင္မွာမဟုတ္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ Communicationက အရမ္း အေရးႀကီးတယ္။ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ၊ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးစနစ္ေတြက Communicationသာ ေကာင္းခဲ့ရင္ ပိုၿပီး ထိေရာက္မႈရိွလာမွာပါ။ ျပည္သူရယ္၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးရယ္၊ တရားစီရင္ေရးရယ္၊ ဥပေဒျပဳေရးရယ္၊ Media ရယ္ ဒီမ႑ိဳင္ႀကီးေလးရပ္ၾကား ကဆက္သြယ္ေရးသာ ဒီထက္ပိုၿပီးေကာင္းရင္ အသြင္ ကူးေျပာင္းေရးကာလ Transition Period ႀကီး ျမန္ျမန္ၿပီးသြားၿပီး ဒီမုိကရက္တစ္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းက ျမန္ျမန္အေကာင္အထည္ ေပၚလာမွာေပါ့။
Confidence
Confidence ကေတာ့ ယုံၾကည္မႈေပါ့။ အဓိကစရမွာကSelf Confidence ေပါ့။ မိမိကိုယ္မိမိ ယုံၾကည္မႈရိွတဲ့သူကိုမွ တျခားသူေတြက လည္း ယုံၾကည္မွာ။ ကိုယ္ကိုယ္ တိုင္ကမွ ကိုယ့္ ကိုယ္ကိုယ္မယုံၾကည္ရင္ တျခားလူေတြရဲ႕ ယုံၾကည္မႈရဖို႔ ခဲယဥ္းသြားၿပီ။ လူတစ္ေယာက္က ဘာပဲလုပ္လုပ္ သူ႔ကိုယ္သူယုံၾကည္မႈရိွရင္ သူက သူလုပ္တဲ့ အလုပ္ကို ရဲရဲဝ့ံဝံ့ရိွတယ္။ အဲဒီေတာ့ သူလုပ္တဲ့အလုပ္ေတြက Smart က်တယ္ေပါ့။
တျခားသူေတြက ကိုယ့္ကိုမယုံၾကည္ဘူးဆိုရင္ ဒါကကိုယ့္ရဲ႕ခ်ဳိ႕ယြင္းခ်က္ပဲ။ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္က Self Confidence အားနည္းလို႔ပဲ။ ဘာေၾကာင့္ အားနည္းလဲ ဆိုရင္ ေသခ်ာမကြၽမ္းက်င္တာကို လုပ္ရတာမ်ဳိး၊ ေသခ်ာနားမလည္တာကို ေျပာရ တာမ်ဳိး၊ ကိုယ္မယုံၾကည္တာကို လုပ္ရတာမ်ဳိး ဒါမ်ဳိးေတြဆိုရင္ Self Confidence အားနည္းမွာပဲ။ ကိုယ္မလုပ္ခ်င္ဘဲ လုပ္ရတဲ့အလုပ္မွာ Confidence မရိွႏိုင္ဘူး။ သူမ်ားေျပာခိုင္းတာကို ေျပာရရင္လည္း Confidence မရိွဘူး။ ဒါဆို ေဘးကၾကည့္ေန တဲ့သူေတြကလည္း သူေတာ့ သူ ကိုယ္သူေတာင္ ယုံၾကည္မႈမရိွဘူးဆိုၿပီး တန္းသိ တယ္။
ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ယုံၾကည္မႈရိွဖို႔က ဘာမွ မခဲယဥ္းပါဘူး။ စကားေျပာတဲ့အခါမွာ ကိုယ့္ရင္ ထဲက စကားေတြကိုပဲေျပာ။ အပိုေတြ လုပ္မေျပာ နဲ႔။ ဒါဆို ကိုယ္ေျပာတဲ့စကားကို ကိုယ္တာဝန္ယူ ႏိုင္ေတာ့ ယုံၾကည္မႈရိွတယ္။ အလုပ္လုပ္ရင္လည္း ကိုယ္မယုံၾကည္တာ ကိုယ္စိတ္မပါတာကို မလုပ္ နဲ႔။ ဒါဆို ဒီအလုပ္အေပၚမွာ ကိုယ္ကစိတ္ပါေတာ့ ယုံၾကည္မႈရိွတယ္။ Confidenceေပ်ာက္ တာက ခဏတာပဲ ေပ်ာက္သြားရင္ ကိစၥမရိွဘူး။ သူမ်ား ေတြရဲ႕ Pressure ေၾကာင့္ ကိုယ္မယုံၾကည္တဲ့ အလုပ္ေတြ လုပ္ေနရ၊ ကိုယ္မယုံၾကည္တဲ့ စကားေတြကို ေျပာေနရရင္ ဘဝတစ္ေလွ်ာက္လုံး Confidence ေပ်ာက္သြားေရာ။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ယုံၾကည္မႈေတြေလ်ာ့လာရင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ မၾကည္ညိဳႏိုင္ေတာ့ဘူး။
Self Esteem ဆိုတာ ရိွတယ္။ မိမိကိုယ္မိမိ ၾကည္ညိဳစိတ္ကိုေျပာတာေပါ့။ လူဆိုတာက ကိုယ္ မယုံၾကည္တာကို လုပ္ရတာမ်ားလာရင္ မိမိကိုယ္ မိမိ ယုံၾကည္မႈေလ်ာ့ တယ္။ ၿပီးရင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ မၾကည္ညိဳႏိုင္ေတာ့ဘူး။ အဲဒီလိုကိစၥက ဘယ္ အဆင့္ထိေရာက္ႏိုင္လဲဆိုရင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ Suicideလုပ္တဲ့အထိ ျဖစ္သြားႏိုင္တယ္။
လူတိုင္းမွာ ကိုယ္ပိုင္ဘဝဆိုတာ ရိွတယ္။ ဘာသာေရးစကားနဲ႔ေျပာရရင္ သံသရာဆိုတာ ေပါ့။ မိဘနဲ႔သားသမီးဆိုတာ သံသရာေရစက္ ေၾကာင့္ ဒီဘဝမွာလာၿပီး ေတြ႕ရ တာပါ။ ဒါေပမဲ့ သားသမီးတိုင္းမွာက ကိုယ္ပိုင္ကံၾကမၼာဆိုတာရိွ တယ္။ သားသမီးေတြရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ကံၾကမၼာကို မိဘကဝင္ၿပီး ပုံသြင္းလို႔မရဘူး။ သားသမီးေတြရဲ႕ ကံၾကမၼာလမ္းေၾကာင္းေပၚမွာပဲ မိဘေတြ၊ ဆရာ သမားေတြက ေဘးကေန ထိန္းေၾကာင္းေပးတာ ေလာက္ပဲ လုပ္လို႔ရတယ္။ ပုံသြင္းေပးလို႔မရဘူး။ မျဖစ္သင့္ဘူး။ အဲဒီလို ပုံသြင္းခံရရင္ ဆိုးက်ဳိးေတြ ျဖစ္တယ္။ ကြၽန္ေတာ့္ ဦးေလးတစ္ေယာက္ဆိုရင္ သူက အႏုပညာသမား ျဖစ္ခ်င္တယ္။ ဒါေပမဲ့ သူ႔ရဲ႕မိဘက သူ႔ကိုစီးပြားေရးပဲ လုပ္ေစခ်င္တယ္။ သူက မိဘဆႏၵအတိုင္းလိုက္လုပ္ရေတာ့ သူ႔ကိုယ္ သူ ယုံၾကည္မႈေတြ ေပ်ာက္သြားတယ္။ အဲဒီေတာ့ ေနမေပ်ာ္ေတာ့ ဘူးေပါ့။ ဘဝမွာ အေရးႀကီးဆုံးက ေနေပ်ာ္ဖို႔ပါပဲ။ ဘဝမွာ ေနမေပ်ာ္ရင္ ေဘးထြက္ ဆိုးက်ဳိးေတြအေနနဲ႔ အရက္စြဲတာမ်ဳိးတို႔၊ မူးယစ္ ေဆးဝါးစြဲသြားတာမ်ဳိးတို႔ ျဖစ္သြားႏိုင္တယ္။
လူေတြမွာ ဗီဇဆိုတာလည္း ရိွေသးတယ္ဗ်။ အေဖ၊ အေမဆရာဝန္မို႔လို႔ ကေလးက ေမြးလာတာ နဲ႔ ဆရာဝန္ေလး ေမြးလာရမွာမဟုတ္ဘူး။ သူ႔ရဲ႕ ဗီဇကိုေတြ႕ေအာင္ ရွာၿပီး ေဘးကေန ထိန္းေၾကာင္း ေပးရမွာ။ ဒါမွ ပုံစံမွန္ရမယ္။ ကေလးရဲ႕ဘဝကို ေဘာင္မကန္႔သင့္ဘူး။ လူဆိုတာက ကိုယ္တကယ္ ဝါသနာပါတဲ့အလုပ္ကို လုပ္ရမွ ကိုယ့္ရဲ႕စြမ္းအား ေတြက အျပည့္ထြက္မွာ။ ဝါသနာမပါတဲ့ အလုပ္ ေတြကို လူေတြကလုပ္ေနရင္ တိုင္းျပည္အတြက္ လည္းနစ္နာတယ္။ သူက စြမ္းအားေတြမွ အျပည့္ မထြက္ႏိုင္ဘဲ။
ကြၽန္ေတာ္ဆိုရင္ စာေရးရတာကို ဝါသနာ ပါတယ္။ စာေရးရရင္ ေပ်ာ္တယ္။ ကြၽန္ေတာ္ ဝါသနာမပါတာက အင္ဂ်င္နီယာအလုပ္ပါ။ ကြၽန္ေတာ္က B.E (Civil) နဲ႔ ေက်ာင္း ၿပီးတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကြၽန္ေတာ္က တိုက္ေတြေဆာက္ခ်င္တာ မဟုတ္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ ကြၽန္ေတာ္ တိုက္ေတြကို တစ္ႏွစ္ေလာက္ေဆာက္ခဲ့ရတယ္။ ဒီအတိုင္း အလုပ္ဆင္းေန တာပဲ ရိွခဲ့တယ္။ ကိုယ့္ရဲ႕စြမ္းရည္ေတြက အျပည့္ထြက္မလာခဲ့ဘူး။ ဒါတိုင္းျပည္အတြက္ နစ္နာတာပဲေလ။ ဒါေပမဲ့ ကြၽန္ေတာ္ ကံေကာင္းတယ္ေျပာရမယ္။ ကိုယ့္ လမ္းေၾကာင္းကို ကိုယ္ျပန္တည့္ေအာင္ လုပ္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ တိုင္း ျပည္က လူ႔စြမ္းအားေတြက လူမွန္ေနရာမွန္ျဖစ္ ေနဖို႔ လိုအပ္တယ္။ ေဘာလုံးပြဲနဲ႔ ဥပမာေပးရရင္ ဝင္းေအာင္လို ေခါင္းတုိက္ေကာင္းတဲ့ လူတစ္ေယာက္ကို ေနာက္တန္းမွာ ေပးကစားလို႔ မရဘူး။ လူေတြကို ဘယ္ေနရာမွာ ဘယ္လိုခ် ထားရမလဲဆိုတာက သူ႔ရဲ႕ အားသာခ်က္ေတြေပၚ မူတည္ၿပီး စဥ္းစားရမယ္။ တူးေလာ့ေလာက္ထရပ္ (Toulouse – Lautrec) ဆိုတဲ့ ပန္းခ်ီဆရာ တစ္ေယာက္ ရိွခဲ့တယ္။ သူက ငယ္ငယ္ေလးက တည္းက ပုံေတြဆြဲတာပဲ။ ဒါေပမဲ့ သူ႔မိဘက အားမေပးဘဲ သူ႔ကို တျခားသင္တန္းေတြပဲ ပို႔တယ္။ သူ ဘာမွျဖစ္မလာခဲ့ဘူး။ ေနာက္ဆုံးပန္းခ်ီျပန္ဆြဲမွပဲ သူ ကမၻာေက်ာ္ေအာင္ကို ေအာင္ျမင္ခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူက ကိုယ့္ရဲ႕ယုံၾကည္ရာကိုပဲ လုပ္ သင့္တယ္။ ဒါမွ ယုံၾကည္မႈရိွရိွနဲ႔လုပ္ႏိုင္ၿပီး ေအာင္ျမင္မွာပါ။
လင္းသိုက္ၫြန္႔ (ျမန္မာ့ေျမ)
By Yati Magazine
