ရာသီတိုင္းမွာဖ်ားနာလွ်င္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးမွတ္၊အဖ်ား က်စဥ္မလန္းလွ်င္ အစဥ္သတိ ခ်ပ္
ပါေမာကၡဦးေစာဝင္း(ကေလး အထူးကုဆရာဝန္ႀကီး)ႏွင့္ေတြ႕ ဆံုျခင္း
ကေလးေတြ မိုးတြင္းမွာ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးျဖစ္ၿပီလို႔ ထင္ရင္ဘာလကၡဏာေတြရွိတတ္ ပါသလဲ ဆရာ။
ေသြးလြန္တုပ္ေကြးရဲ႕အဓိက လကၡဏာေတြကေတာ့ဖ်ားတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္အဖ်ားႀကီးေလ့ရွိ တယ္။ အစားအေသာက္စားခ်င္ စိတ္မရွိဘူး။ ဗိုက္နာတယ္။ အန္ တယ္၊ ပ်ိဳ႕တယ္။ အဲဒါမ်ိဳးေတြရွိ တတ္ပါတယ္။ ကိုယ္ေတြလက္ ေတြလည္းကိုက္ခဲတတ္တယ္။ တစ္ခါတေလက်ရင္ ေကာ္ဖီႏွစ္ ေရာင္ေလးေတြအန္တဲ့ထဲမွာပါ တတ္တယ္။ ကတၲရာေစးေရာင္ ဝမ္းသြားတာတို႔ဘာတို႔ကေတာ့ ေနာက္က်ရင္ေတာ္ေတာ္ဆိုးမွျဖစ္ တဲ့လကၡဏာေတြေပါ့။ အဓိက ေတာ့ဖ်ားတယ္။ မွိန္းတယ္။ အန္တယ္။ ကိုယ္လက္ကိုက္ တယ္။ ဗိုက္နာတယ္။ ဒီအခ်က္ ေလးေတြကေတာ့အဓိကပါပဲ။
တစ္ခ်ိဳ႕မိဘေတြကမိုးတြင္း မွာဖ်ားၿပီဆိုရင္အယူအဆလြဲၿပီး ဓာတ္ဆားရည္အရင္တိုက္တတ္ ၾကတယ္။ အဲဒါမွန္ပါသလား ဆရာ။
ဖ်ားရင္ဘာျဖစ္လဲဆိုေတာ့ ခႏၶာကိုယ္ကေရဓာတ္ေတြဆား ဓာတ္ေတြဆံုး႐ံႈးတယ္။ ဖ်ားလို႔ အပူခ်ိန္ႀကီးရင္ေတာ့ေရမ်ားမ်ား ေသာက္ရမယ္။ အရည္မ်ားမ်ား ဝင္ဖို႔လိုတယ္။ ဆားဓာတ္လည္း ေခြ်းထြက္တာမ်ားရင္ဆံုး႐ံႈးတာ ေပါ့။ အဲဒီအတြက္ဆားဓာတ္ လည္းဝင္ဖို႔လိုပါတယ္။ အဲေတာ့ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးမွာလည္းေသြး ေၾကာထဲကေနေသြးရည္ၾကည္ေတြ အျပင္ထြက္တာတို႔ အန္တာေတြ ရွိေတာ့အရည္ဝင္ဖို႔ေတာ့လိုတယ္။ အငန္ဓာတ္လည္းလိုပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ဓာတ္ဆားရည္ေသာက္ရ မယ္လို႔ေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။ ခ်ိဳတာ နဲ႔ငန္တာနဲ႔အရည္မ်ားရင္ဘာပဲျဖစ္ ျဖစ္ေသာက္လို႔ရပါတယ္။ ဓာတ္ ဆားရည္ေသာက္မွျဖစ္မယ္လို႔ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဥပမာ - ထမင္း ရည္ဆားခတ္ေသာက္လည္းရတယ္။ စြပ္ျပဳတ္ကိုဆားခတ္ေသာက္လည္း ရပါတယ္။ ဆန္ျပဳတ္ဆားခတ္ ေသာက္လို႔ရတယ္။ အခ်ိဳရည္ကို ဆားခတ္ေသာက္လို႔ရပါတယ္။
မိုးတြင္းမွာဖ်ားၿပီဆိုရင္မိဘ ေတြအေနနဲ႔အဓိကလုပ္သင့္တာ ဘာျဖစ္မလဲ ဆရာ။
မိုးတြင္းမွာဖ်ားရင္အဓိက ေတာ့ေသြးလြန္တုပ္ေကြးျဖစ္ႏိုင္ တယ္ဆိုတာသတိထားရမွာေပါ့။ သတိထားမိရင္ေစာေစာစီးစီးေဆး ႐ံုေရာက္မယ္။ ၂၄ နာရီတိတိက် က်ၾကည့္ႏိုင္တဲ့ေဆး႐ံုမ်ိဳးေရာက္ ၿပီးေတာ့လိုအပ္သလိုလိုက္ၿပီးျပဳ ျပင္ေဆာင္ရြက္တယ္ဆိုရင္ေသြး လြန္တုပ္ေကြးအေသအေပ်ာက္က ေတာ္ေတာ္နည္းႏိုင္ပါတယ္။ အဲ ဒါေၾကာင့္မို႔သတိထားမိဖို႔အေရး ႀကီးတယ္။ မိုးတြင္းမွမဟုတ္ဘူး။ တစ္ႏွစ္ပတ္လံုးျဖစ္ႏိုင္တယ္။ သို႔ ေသာ္အျဖစ္မ်ားဆံုးကေတာ့ ျခင္ ေပါက္တာအမ်ားဆံုးျဖစ္တဲ့မိုးတြင္း ပဲ။ တကယ္ျဖစ္ပြားမႈမ်ားတဲ့ႏွစ္ ေတြဆိုရင္ ၂၀၁၃ ဆိုရင္ ေဖေဖာ္ ဝါရီလတစ္လပဲမျဖစ္တာရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့အဓိကအမ်ားဆံုးကေတာ့ ဇြန္၊ ဇူလိုင္၊ ဩဂုတ္ မိုးတြင္း ေပါ့ေလ။ ေက်ာင္းဖြင့္တဲ့အခ်ိန္ မိုးမ်ားတဲ့အခ်ိန္မွာေတာ့အမ်ားဆံုး ပဲ။ မိုးတြင္းမွာဖ်ားတယ္။ အထူး သျဖင့္အဖ်ားႀကီးတယ္။ ကေလး ကမွိန္းတယ္။ ေနာက္ၿပီးမစားမ ေသာက္ဆိုရင္ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ျဖစ္တယ္ဆိုတာကိုသတိထားမိဖို႔ လိုပါတယ္။ အဓိကဘာလဲဆို ေသြးလြန္တုပ္ေကြးကဗိုင္းရပ္စ္ ေၾကာင့္ျဖစ္တာဆိုေတာ့ တိက်တဲ့ လကၡဏာမရွိဘူး။ ဖ်ားတာပဲျဖစ္ ႏိုင္တယ္။ ေခါင္းကိုက္တာလည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အန္တာလည္းျဖစ္ ႏိုင္တယ္။ ဗိုက္နာတာလည္းျဖစ္ ႏိုင္တယ္။ ဝမ္းေတြဘာေတြသြား ၿပီးေတာ့လည္းေသြးလြန္တုပ္ေကြး ျဖစ္တာေတြလည္းရွိတယ္။ ေခ်ာင္းဆိုးၿပီးႏွာေစးၿပီးေတာ့ေသြး လြန္တုပ္ေကြးျဖစ္တာေတြလည္း ရွိတယ္။ အၿမဲတမ္းအဖ်ားႀကီး တယ္၊ မွိန္းတယ္ဆိုရင္ေသြးလြန္ တုပ္ေကြးျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္းသတိရွိေန ဖို႔လိုပါတယ္။
မိဘေတြကေတာ့ေက်ာင္း တစ္ေက်င္းမွာျဖစ္ေစ၊ရပ္ကြက္ ထဲမွာ၊ အိမ္တစ္အိမ္မွာျဖစ္ေစ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးျဖစ္ၿပီဆိုရင္ မိမိကေလးေတြျဖစ္မွာ အရမ္း လန္႔ၾကတယ္။ သာမန္ကေလး ေတြမျဖစ္ေအာင္ဘာေတြလုပ္ ဖို႔လိုအပ္သလဲ ဆရာ။
အရမ္းလန္႔တာကေတာ့မွန္ ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးနဲ႔ဆံုးပါးခဲ့တဲ့ ကေလးေတြလည္းေတာ္ေတာ္ရွိခဲ့ တယ္။ ဒီဟာကလည္းအရမ္း အႏၱရာယ္ရွိတဲ့အဖ်ားမ်ိဳးေပါ့။ ႐ုတ္ တရက္ေကာင္းေနတဲ့ကေလးက ႐ုတ္တရက္ဖ်ားၿပီးေတာ့အခ်ိန္တို တြင္းမွာဆံုး႐ံႈးတာေတြျဖစ္ေတာ့ မိဘေတြတအားလန္႔တာေပါ့။ တကယ္လည္းေက်ာင္းတို႔ဘာတို႔ ကပိုကူးတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆို ေတာ့အိမ္ဆိုရင္လည္းသိပ္ကပ္မွ ကူးႏိုင္တယ္ေပါ့။ ကိုက္တစ္ရာ ပတ္ဝန္းက်င္ပဲေရာဂါရွိတဲ့ျခင္က သြားႏိုင္တာ။ အဲဒီေတာ့ မိဘေတြ စိုးရိမ္တာတို႔ ဆရာ/ဆရာမေတြ စိုးရိမ္တာတို႔ဆိုတာေကာင္းတဲ့ လကၡဏာပါ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ ဆိုေတာ့ ကေလးတစ္ေယာက္က တကယ္လို႔ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ေသခ်ာေပါက္ျဖစ္တယ္ဆိုရင္ သူ႕ ပတ္ဝန္းက်င္မွာ အထူးသျဖင့္သူ႕ ရဲ႕ေက်ာင္းမွာေပါ့။ သူ႕ရဲ႕အတန္း ေဖာ္မွာေသြးလြန္တုပ္ေကြးျဖစ္လာ ႏိုင္တယ္ဆိုတာအၿမဲတမ္းသတိ ထားဖို႔လိုပါတယ္။ ကာကြယ္ေရး ကေတာ့ျခင္မကိုက္ေအာင္ထားရ မွာေပါ့။ ဖံုုး၊ သြန္၊ ခပ္၊ စစ္၊ ေလာင္း၊ ျမဳပ္၊ ရွင္း၊ မႈတ္ စတဲ့ အရာေတြကိုရွင္းျပလို႔ရပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းသတင္းစာေတြထဲမွာ လည္းပါေနေတာ့ အဓိကကဘာ လဲဆိုေတာ့ေက်ာင္းမွာကေလးရဲ႕ ေက်ာင္းမွာအတန္းေဖာ္သူငယ္ခ်င္း တစ္ေယာက္ကေသြးလြန္တုပ္ေကြး ျဖစ္ရင္ေတာ့ကိုယ့္ကေလးကေသြး လြန္တုပ္ေကြးျဖစ္ႏိုင္တာကိုသတိ ထားမိရမယ္။ အိမ္နီးနားခ်င္းရွိရင္ လည္းသတိထားမိရမယ္။ နီးရာ ေဆးခန္းကိုျပရမယ္။ ေသြးလြန္ တုပ္ေကြးျဖစ္ႏိုင္မျဖစ္ႏိုင္ဆိုတာကို စစ္ေဆးရမယ္။
တစ္ခါတစ္ေလက်ရင္ ကေလးကအဖြားေတြနဲ႔ေနတာ ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ဖ်ားတဲ့အခ်ိန္မွာျမန္မာ ေဆးေတြဘာေတြတိုက္တာမ်ိဳး ေတြရွိတယ္အဲဒါကေရာေကာင္း တဲ့အေလ့အက်င့္လား ဆရာ။
အမွန္ေတာ့ဖ်ားရင္အပူခ်ိန္ က်ေအာင္လုပ္ေပးဖို႔လိုတယ္ေပါ့။ အပူခ်ိန္က်ေအာင္ဆိုရင္အဂၤလိပ္ ေဆးထဲမွာလည္းအပူခ်ိန္က် ေအာင္ေရာဂါအေျခခံကိုကုတာ တစ္မ်ိဳးေပါ့။ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ေၾကာင့္ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေၾကာင့္ဆိုရင္ ေတာ့ပိုးသတ္ေဆးလည္းေပးလို႔ မရဘူး။ ဒီအဖ်ားကိုေတာ့က် ေအာင္လုပ္ေပးရမယ္။ က်ေအာင္ လုပ္တဲ့အခါေတာင္မွပါရာစီတေမာ တစ္မ်ိဳးပဲသံုးလို႔ရတယ္။ 10 to 15 mg per Kg ေပါ့။ ေလး နာရီကေနေျခာက္နာရီ တစ္ခါေပးလို႔ရတယ္။ ေခြ်းေတြ ထြက္လည္းသုတ္မပစ္နဲ႔၊ ေခြ်းနဲ႔ ေအးပါေစေပါ့။ အာနိသင္က ေခြ်းထြက္ၿပီးရင္ အေငြ႕ပ်ံသြား တယ္။ပါရာစီတေမာကလြဲၿပီး ေတာ့ တစ္ျခားအကိုက္အခဲ ေပ်ာက္ေဆးေပးလို႔လံုးဝမရပါဘူး။ သြားေပးလိုက္ရင္နဂိုေသြးယိုခ်င္ တဲ့အစာအိမ္ကေသြးယိုလိမ့္မယ္။ ျမန္မာေဆးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ကေတာ့ ကြ်န္ေတာ္လည္းမေျပာတတ္ဘူး။ တစ္ခ်ိဳ႕ျမန္မာေဆးေတြထဲမွာ အဂၤလိပ္ေဆးေတြေရာႀကိတ္ထည့္ တယ္ဆိုရင္လံုးဝသံုးလို႔မရဘူးေပါ့။ ေနာက္တစ္ခုကဘာလဲဆိုေတာ့ ဒီေဆးပညာမွာေပါ့ ေျချမစ္ခိုင္မာ ေဆးပညာရွိတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ အခုသံုးေနတဲ့ေဆးေတြအကုန္လံုးက လက္ေတြ႕ျပၿပီးသားစနစ္တက်လုပ္ ၿပီးသားပါ။ တကယ္အေရးႀကီးတဲ့ ေရာဂါေတြမွာေတာ့ကြ်န္ေတာ့္ အျမင္ကေတာ့စနစ္တက်အေျခ အျမစ္ခိုင္မာတဲ့ေဆးကိုသံုးရမွာ ေပါ့။
ေသြးလြန္တုပ္ေကြးျဖစ္ၿပီ လို႔ေသခ်ာတယ္။GP ကပဲျဖစ္ ေစ၊ကေလးအထူးကုဆရာဝန္ ကပဲျဖစ္ေစေျပာတယ္ဆိုရင္ ဘယ္အခ်ိန္ေတြမွာေဆး႐ံုသြား ရမယ္ဆိုတဲ့အေျခအေနေတြရွိ လား ဆရာ။
အဲဒါအဓိကကေတာ့ဘယ္လို လဲဆိုရင္ေသြးလြန္တုပ္ေကြးျဖစ္ၿပီး ရင္အႏၱရာယ္လကၡဏာေတြေပါ့။ အႏၱရာယ္လကၡဏာေတြဆိုတာ ဘာလဲဆိုရင္ဆက္တိုက္အန္တယ္။ အရမ္းမွိန္းတယ္။ ဗိုက္နာတယ္။ေကာ္ဖီႏွစ္ေရာင္အန္တယ္ေပါ့။ ကတၲရာေစးေရာင္ဝမ္းသြားတယ္။ ဒါေပမဲ့ဒါေတြကေနာက္မွျဖစ္မယ့္ ဟာေပါ့။ ဆက္တိုက္အန္တာရယ္ မွိန္းတာရယ္ အစားအေသာက္ မဝင္တာရယ္ေပါ့။ ဥပမာ ဂ်ီပီနဲ႔ စမ္းရင္အသည္းေပါ့။ အသည္းက ၂ စင္တီမီတာထက္ႀကီးေနမယ္။ ေသြးစစ္ၾကည့္ရင္ PCVက ရွိတာရဲ႕၂၀ရာခိုင္ႏႈန္းထက္ပိုတက္ ေနတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ရင္ ေသြးဥ မႊားပမာဏ(platelet count)က ၁၀ဝ ေအာက္ျဖစ္သြားတယ္။ ဒီလိုအေျခအေနမ်ိဳးမွာ ဒီလို ကေလးမ်ိဳးက ေသြးလန္႔ဖို႔ပိုၿပီး အေျခအေနမ်ားတယ္။ အေရးႀကီး တဲ့လကၡဏာေတြေပါ့။ အဲဒီလိုမ်ိဳး ဆိုရင္ေတာ့ ေဆး႐ံုတင္ထားဖို႔ ေကာင္းတယ္။ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ျဖစ္ရင္ အသက္အရြယ္အားျဖင့္ လည္းအခက္အခဲေတြရွိတယ္။ ဥပမာ တစ္ႏွစ္ေအာက္ဆိုရင္ ကုသဖို႔ခက္တယ္။ အေၾကာေတြ ရွာဖို႔ခက္တယ္။ ေဆး႐ံုတင္ထားဖို႔ ေကာင္းတယ္။ ဝလြန္းတဲ့ကေလး ေတြဆိုရင္လည္းေဆး႐ံုတင္ထား ဖို႔ေကာင္းတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ဘာလဲဆိုရင္အေျခခံေရာဂါေတြရွိ တဲ့ ဥပမာ ေသြးအားနည္းေရာဂါ ေတြ၊ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါရွိတဲ့ အဲဒီလိုကေလးမ်ိဳးဆို ေသြးလြန္ တုပ္ေကြးလည္းျဖစ္တယ္ဆိုရင္ ေတာ့ ေဆး႐ံုတင္ထားဖို႔ေကာင္း ပါတယ္။
ေဆး႐ံုသြားမယ္ဆိုရင္ ဘယ္ေဆး႐ံုေတြကအေကာင္း ဆံုးျဖစ္မလဲ ဆရာ။
ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါမွာ အဓိကကဘာလဲဆိုေတာ့မ်က္ေျခ မျပတ္ၾကည့္ေနဖို႔လိုတယ္။ ဘာ ျဖစ္လို႔လဲဆိုရင္ေသြးလြန္တုပ္ေကြး မွာကႏွစ္ရက္သံုးရက္ၾကာတဲ့အခါ က်ေရွာ့ခ္ျဖစ္တတ္တယ္။ ေသြး လန္႔ျခင္းျဖစ္တယ္။ ဘာလို႔ျဖစ္လဲ ဆိုေတာ့ေသြးေၾကာထဲကေသြးရည္ ၾကည္ေတြအျပင္ကိုထြက္သြားလို႔ အဲဒီလိုထြက္တဲ့အခ်ိန္ကလည္း ၂၄ နာရီကေန ၄၈ နာရီၾကာ တယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာဆိုကေလးက ေသြးလည္ပတ္မႈမေကာင္းေတာ့ ဘူး။ ေသြးလည္ပတ္မႈမေကာင္း ေတာ့မူးတယ္။ ေခါင္းေနာက္၊ ေမာတယ္ေပါ့။ ထလိုက္ရင္မူး တယ္။ ဆရာဝန္အေနနဲ႔ၾကည့္ရင္ ေတာ့ေသြးခုန္ႏႈန္းျမန္ေနတယ္။ ေသြးခ်ိန္ကက်လာတယ္(သို႔မဟုတ္) အေပၚေသြးနဲ႔ေအာက္ေသြးနဲ႔ကပ္ လာတယ္ေပါ့။ ဒီလိုနဲ႔အသည္းက ႀကီးလာတယ္။ ဗိုက္နာတယ္။ ဒါ မ်ိဳးေတြျဖစ္လာတယ္။ စစ္ၾကည့္ လိုက္ရင္ေတာ့ PCV တက္တယ္ ေပါ့။ အဲဒီလိုျဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာေသ ခ်ာသိဖို႔လိုတယ္။ တကယ္ေတာ့ အဲဒီအခ်ိန္မတိုင္ခင္ကတည္းက ကြ်န္ေတာ္တို႔ကအစားမစားဘူး။ ေရမဝင္ဘူးဆိုအေၾကာေဆးသြင္း ထားရတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ကေလးေတြ မွာေတာ့ဒီလိုသြင္းရဲ႕သားနဲ႔ေရွာ့ခ္ ျဖစ္သြားတယ္။ ဒီလိုေသြးလန္႔တဲ့ အခ်ိန္မွာ အရင္တုန္းကေတာ့ ေသြးလန္႔တာေအးစက္မွအေၾကာ ေဆးသြင္းရမယ္။ အဲဒီလိုမဟုတ္ ပါဘူး။ အခုကတည္းကအေၾကာ ေဆးအဆင့္သင့္သံုးလို႔ရေအာင္ Cannula ထည့္ထားတယ္။ ပိုက္ထည့္ထားတယ္။ ၿပီးရင္မဝင္ ဘူးဆိုရင္သြင္းထားတယ္။ တကယ္ေရွာ့ခ္ရျခင္းက အဖ်ားက် တဲ့အခ်ိန္မွာပိုဆိုးတယ္။ ဒီလို အေျခအေနမွာလိုအပ္သလိုဆား ရည္ထည့္မယ္။ ေကာ္ရည္ ဆိုတာGelofusine တိုDestran တို႔ေပါ့။ တကယ္လို႔ ေသြးယိုတာတို႔ျဖစ္တဲ့ အဆင့္ေပါ့။ ဒါကေတာ့ေနာက္က်မွျဖစ္တာပါ။ ျဖစ္ရင္ေတာ့ေသြးရည္ၾကည္ထည့္ ရမယ္။ အဲဒါေတြကိုဘယ္ေလာက္ အတိုင္းအတာနဲ႔ ဘယ္ေလာက္ အခ်ိန္အတြင္းမွာ ဘယ္ေလာက္ ပမာဏနဲ႔ ထည့္မယ္ဆိုတာ ေသ ေသခ်ာခ်ာ တြက္ရမယ္။ တစ္နာရီတစ္ခါျပန္ ၾကည့္ရတယ္။ အဲလိုက်ေတာ့ ၂၄ နာရီ ဆရာဝန္၊ ဆရာမေတြၾကည့္ ေပးႏိုင္တဲ့ေနရာမွသာရမယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္ကဒီလိုအေၾကာ ေဆးသြင္းႏိုင္တဲ့Facility ေပါ့။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ေတာ့ေသြးနဲ႔ဆက္စပ္တဲ့ ပစၥည္း၊ ေသြး၊ ေသြးရည္ၾကည္ ေသြးဥမႊားတို႔ဒါမ်ိဳးရႏိုင္တဲ့ေနရာမွ သာေဆး႐ံုတင္ကုရမယ္။ တစ္ေန႔ ကိုဆရာဝန္တစ္ခါႏွစ္ခါေလာက္ ၾကည့္႐ံုနဲ႔ေတာ့ဘယ္လိုမွမျဖစ္ႏိုင္ ဘူးေပါ့။ အခါမျပတ္ဆရာဝန္နဲ႔ ဆရာမကမ်က္ေျခမျပတ္ၾကည့္ႏိုင္ တဲ့ေဆး႐ံုေတြမွာပဲတင္လို႔ရမယ္။
ဆရာႀကီးအေနနဲ႔ေသြးလြန္ တုပ္ေကြးအတြက္စိုးရိမ္ေနတဲ့ မိဘေတြအတြက္ေျပာခ်င္တာေလး ေတြရွိရင္ေျပာျပေပးပါ ဆရာ။
ေသြးလြန္တုပ္ေကြးကေတာ့ အခုေနာက္ပိုင္းေတာ့ႏွစ္အလိုက္ ေတာ့ျဖစ္ပြားမႈအနည္းအမ်ား ေတာ့ရွိပါတယ္။ ဒီႏွစ္ကေတာ့ ကြ်န္ေတာ္ထင္တယ္သိပ္အမ်ား ႀကီးမျဖစ္ဘူး။ အျဖစ္နည္းမဲ့ႏွစ္ ေပါ့။ တစ္နည္းအာျဖင့္ကုသိုလ္ကံ ေကာင္းတာေပါ့။ ဒါေပမဲ့လည္း ကြ်န္ေတာ္တို႔ကအခုကတည္းက ေတာ့ ေသခ်ာေပါက္ ၁၀ဝ ရာခိုင္ ႏႈန္းေတာ့ေျပာလို႔မရဘူးေပါ့။ အခု လည္းႀကိဳၾကားႀကိဳၾကားေတာ့ေတြ႕ ေနရတယ္။ အဲေတာ့အေရးႀကီး တာကေတာ့ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ကအျဖစ္အမ်ားဆံုးကေတာ့ ၃ ႏွစ္နဲ႔ ၁၅ ႏွစ္ၾကားမွာအျဖစ္မ်ား တယ္။ အခုေတာ့အငယ္ေတြ လည္းျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ မိုးရာသီေသြးလြန္တုပ္ေကြးျဖစ္ႏိုင္ တဲ့ကာလမွာကေလးတစ္ေယာက္ ကအျပင္းဖ်ားတယ္။ အဖ်ား လည္းႀကီးတယ္။ မွိန္းလည္းမွိန္း တယ္ဆိုရင္ေသြးလြန္တုပ္ေကြးျဖစ္ ႏိုင္ေၾကာင္းအၿမဲတမ္းသတိထားမိ ဖို႔လိုပါတယ္။ ကိုယ့္ရဲ႕မိသားစု ဆရာဝန္ျပရင္လည္းေမးပါ။ မိ သားစုဆရာဝန္ကလည္းစစ္ေပးဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒီHess' Test လို႔ေခၚတဲ့ေသြးေပါင္ခ်ိန္တိုင္းတဲ့ ကိရိယာနဲ႔တိုင္းေပးဖို႔လိုတယ္။ သံသယျဖစ္ရင္ေသြးေတြဘာေတြ စစ္တာတို႔ေဆး႐ံုတင္တာတို႔လုပ္ သင့္တယ္။ ခုနကအႏၱရာယ္ လကၡဏာေတြေျပာတဲ့ထဲမွာ တစ္ခ်က္က်န္သြားတယ္။ ဘာလဲ ဆိုရင္ေဆး႐ံုနဲ႔ဆက္သြယ္ရမွာေဝး တဲ့ေနရာေတြ၊ လယ္ကြင္းထဲမွာ ေနတယ္။ လမ္းမကိုေရာက္ဖို႔ႏွစ္ နာရီသံုးနာရီၾကာမယ္။ အဲလိုဆို ရင္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးလို႔သံသယ ျဖစ္တာနဲ႔ေဆး႐ံုတင္ထားရမယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ေသြးလန္႔ ရင္ခ်က္ခ်င္းကုသဖို႔လိုတယ္။ ည ကိုသြားလာရခက္ရင္တင္ထားသင့္ တယ္။ အဲဒါလည္းသတိထားသင့္ တဲ့တစ္ခ်က္ေပါ့။ က်န္းမာေရးဝန္ ထမ္းေတြကိုဆရာအႀကံေပးခ်င္တာ ကေတာ့သိပ္ၿပီးေတာ့မိဘေတြစိုး ရိမ္လို႔တင္ထားရမွာဆိုရင္ ေသ ေသခ်ာခ်ာဒါသည္အေရးမႀကီးဘူး။ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးမဟုတ္ဘူး။ အေရးႀကီးတဲ့အဆင့္မဟုတ္ဘူးဆို တာတင္ျဖစ္ရင္ေသခ်ာရွင္းျပႏိုင္ဖို႔ ေတာ့လိုပါတယ္။ ခုနကေျပာသ လိုအဖ်ားႀကီးတယ္။ မွိန္းတယ္ဆို ရင္ေသြးလြန္တုပ္ေကြးျဖစ္ႏိုင္တယ္ ဆိုတာအစဥ္အၿမဲသတိရွိပါ။ သက္ ဆိုင္ရာတတ္ကြ်မ္းနားလည္တဲ့ က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းေတြနဲ႔ျပပါ။ ေဆး႐ံုတင္သင့္လည္းတင္ထားပါ။ အဲဒါေတြသည္အေရးႀကီးတဲ့အခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္အေရးႀကီးတဲ့ တစ္ခ်က္ကဘာျဖစ္သြားတတ္လဲ ဆိုေတာ့ေသြးလြန္တုပ္ေကြးမွာ အေရးႀကီးတဲ့အဆင့္ကေသြးလန္႔ တဲ့အဆင့္ေပါ့။ ေသြးလန္႔တဲ့အဆင့္ ကတစ္ခါတေလအဖ်ားက်ၿပီးတဲ့ အခ်ိန္မွာျဖစ္တတ္တယ္။ မ်ား ေသာအားျဖင့္ေသြးလန္႔ၿပီဆိုအဖ်ား ကက်သြားတယ္။ ကေလးက ေကာင္းသြားၿပီလို႔မိဘေတြကယူ ဆတတ္တယ္။ အဖ်ားက်ၿပီး ေတာ့ကေလးကမလန္းမဆန္းျဖစ္ ေနတယ္။ မွိန္းေနတယ္။ မစား ခ်င္မေသာက္ခ်င္ျဖစ္ေနတယ္။ အဲ ဒါဆိုစိုးရိမ္သင့္တဲ့အဆင့္ဆိုတာ သိသင့္ပါတယ္။ ေသြးလန္႔တာကို ထိေရာက္ေအာင္မကုႏိုင္ဘဲၾကာ ေလေလ၊ ကိုယ္တြင္းအဂၤါေတြမွာ ေသြးယိုေလေလ၊ အသက္ဆံုး႐ံႈး ႏိုင္မႈကမ်ားေလေလေပါ့။ ဒါ ေၾကာင့္အဲတာကအေရးႀကီးပါ တယ္။ ဆရာေဆာင္းပါးေတြမွာ လည္းေရးဖူးပါတယ္။ ေဟာေျပာ ပြဲေတြလည္းလုပ္ဖူးတယ္။ ေသြး လြန္တုပ္ေကြးအႏၱရာယ္ကင္းဂါထာ ဆိုၿပီးေျပာထားတယ္။ အဲဒါဘာ လဲဆိုေတာ့နံပါတ္တစ္ကပထမ အဆင့္က]ရာသီတိုင္းမွာဖ်ားနာ လွ်င္ေသြးလြန္တုပ္ေကြးမွတ္} ဒါကေတာ့ဆရာတိုတိုမွတ္လို႔ရ ေဆာင္ေျပာတာပါ။ ဘယ္ရာသီ မွာမဆိုဖ်ားတယ္။ အထူးသျဖင့္ မိုးရာသီမွာဖ်ားတယ္ဆို မွိန္းတယ္၊ မလန္းဆန္းဘူးဆိုေသြးလြန္တုပ္ ေကြးျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဒီ့ျပင္လကၡဏာ မျပမခ်င္းေသြးလြန္တုပ္ေကြးျဖစ္ ႏိုင္တယ္လို႔သိထားရမယ္။ ခုနက လိုဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့အ တြက္ကေလးကအဖ်ားႀကီးတယ္။ မလန္းဆန္းဘူးဆိုရင္ေသြးလြန္ တုပ္ေကြး ျဖစ္ႏိုင္တယ္ဆိုတာ ေခါင္းထဲမွာ ထည့္ထားရမယ္။ ေနာက္တစ္ဆင့္ကဘာလဲဆိုရင္ အဖ်ားက်စဥ္မလန္းလွ်င္အစဥ္ သတိခ်ပ္ဆိုလိုတာကေသြးလြန္ တုပ္ေကြးရဲ႕အေရးႀကီးတဲ့အေျခ အေနဟာအဖ်ားက်ၿပီးတဲ့အခ်ိန္ ျဖစ္တယ္။ အဖ်ားက်ၿပီးခ်ိန္မွာ မလန္းဆန္းဘူးဆိုရင္အေရးႀကီး တယ္။ ခ်က္ခ်င္းေဆး႐ံုေဆးခန္း ေတြကိုသြားရမယ္ဆိုတဲ့ဟာကိုသိ ေစခ်င္တယ္။ ဒါကေတာ့ က်န္း မာေရးဝန္ထမ္းေတြကိုလည္းသိ ေစခ်င္တာမိဘေတြတင္မကဘူး။ အဲေတာ့ဒီဟာေလးကိုလက္ ေဆာင္ေပးခ်င္ပါတယ္။ အႏၱ ရာယ္ကင္းဂါထာေပါ့။
ရာသီတိုင္းမွာ ဖ်ားနာ လွ်င္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး မွတ္၊ အဖ်ားက်စဥ္မလန္း လွ်င္ အစဥ္သတိခ်ပ္
ပါေမာကၡ ဦးေစာ၀င္း
Health Guide
https://www.facebook.com/mmhealthguide/
