ေမးခြန္းေတြမွာ မၾကာခဏေတြ႔ရတဲ့ ဘိုင္အိုဂ်က္ဆစ္ေဆးထဲမွာ အက္စီတာမိုင္ႏိုဖန္ ေခၚ ပါရာစီတေမာနဲ႔ အင္တီဟစ္တမင္းေဆး ၂ မ်ိဳးပါတယ္။ အေအးမိတာအတြက္ သံုးတာမ်ားတယ္။ ကေလးေတြကို အမ်ားဆံုး ေရာဂါရေစတာက ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေတြသာျဖစ္တယ္။ ႏွာေစးအေအးမိတာ၊ ဝမ္းပ်က္တာ၊ ကိုယ္ပူတာေတြကို ျဖစ္ေစတယ္။ ပါရာစီတေမာဟာ နာတာနဲ႔ ဖ်ားတာအတြက္ ထိေရာက္တဲ့ေဆးျဖစ္တယ္။ ကာကြယ္ေဆးထိုးလုိ႔ ကိုယ္ပူတာအတြက္ပါ ေပးႏိုင္တယ္။ ဘယ္ႏွစ္ရက္တိုက္ပါလို႔ မရွိပါ။ လိုအပ္ခ်ိန္မွာတိုက္၊ မလိုတာနဲ႔ ရပ္လိုက္လို႔ရတယ္။ ေဆးမ်ားရင္ အသည္းကိုထိခိုက္တယ္။
Paracetamol (120 mg/5 mL) ပါရာစီတေမာေဆးရည္
၂-၃ လအရြယ္၊ လေစ့ေမြးထားတဲ့ကေလး၊ ၄ ေကဂ်ီေက်ာ္ကေလး၊ ကာကြယ္ေဆးထိုးလုိ႔ ကိုယ္ပူတာနဲ႔ နာတာအတြက္ 2⋅5 mL တၾကိမ္၊ (သို႔) ၄-၆ နာရီျခားျပီး ေနာက္တၾကိမ္။ တေန႔မွာ ၂ ခါထက္ပိုမေပးရ၊ တခါနဲ႔တခါ ၄ နာရီထက္ မနီးရ။ ဆရာဝန္မညႊန္ဘဲ ၃ ရက္ထက္ပိုမေပးရ၊
• ၃-၆ လအရြယ္၊ ကိုယ္ပူတာ၊ နာတာေတြအတြက္ 2⋅5 mL တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊
• ၆-၂၄ လ အရြယ္၊ 5 mL တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊
• ၂-၄ ႏွစ္ အရြယ္၊ 7⋅5 mL တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊
• ၄-၆ ႏွစ္အရြယ္၊ 10 mL တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊
ဗက္တီးရီးယားေတြကေနျဖစ္တာဆိုရင္ေတာ့ ပိုးေသေဆးတခုခုလိုျပီ။ ပိုးေသေဆးေတြ အမ်ားၾကီးရွိေတာ့ ေရြးတတ္ရမယ္။ အသံုးမ်ားတာတခုကေတာ့ Azithromycin ေဆးျဖစ္တယ္။
Azithromycin အဇစ္သရိုမိုင္စင္
နားအလည္ပိုင္းေရာင္ျခင္း၊ အာသီးေရာင္ျခင္း၊ အာေခါင္ေရာင္ျခင္း၊ ေလျပြန္ေရာင္ျခင္း၊ ႏူမိုးနီးယား၊ ဆိုင္းႏူဆိုက္တစ္၊ ခရီးသြားဝမ္းပ်က္ျခင္း၊ ၾကက္ညွာေခ်ာင္းဆိုးေရာဂါေတြအတြက္ ေပးႏိုင္တယ္။ အစာမစားမီ ၁ နာရီ၊ စားၿပီး ၂ နာရီ ေပးသင့္တယ္။ အဇစ္သရိုမိုင္စင္ကေလးေတြအတြက္ ေဆးရည္မွာ 100mg/5mL နဲ႔ 200mg/5mL လာတယ္။
10 kg အေလးခ်ိန္ = တေန႔ 2.5 ml
12 kg အေလးခ်ိန္ = တေန႔ 3 ml
14 kg အေလးခ်ိန္ = တေန႔ 3.5 ml
16 kg အေလးခ်ိန္ = တေန႔ 4 ml
17 – 25 kg အေလးခ်ိန္ = တေန႔ 5 ml
26 – 35 kg အေလးခ်ိန္ = တေန႔ 7.5 ml
36 – 45 kg အေလးခ်ိန္ = တေန႔ 10 ml
> 45 kg အေလးခ်ိန္ = တေန႔ 12.5 ml
Amoxicillin အေမာက္ဆာစလင္
အေမာက္ဆာစလင္ေဆးကိုလည္း ကေလးေတြအသံုးမ်ားတယ္။ နားျပည္ယိုျခင္း၊ နားအလယ္ပိုင္းေရာင္ျခင္း၊ လည္ေခ်ာင္းေရာင္ျခင္း၊ ဆိုင္းနပ္စ္၊ အာသီးေရာင္ျခင္း၊ ေလျပြန္ေရာင္ျခင္း၊ အသံျပြန္ေရာင္ျခင္း၊ ေလျပြန္ေရာင္ျခင္း၊ ႏူမိုးနီးယား၊ ဆီးလမ္းေၾကာင္းေရာင္ျခင္း၊ အေရျပားနာ၊ ဂႏိုရီးယား၊ သည္းေျခလမ္းေရာင္ျခင္း၊ ႏွလံုးသားေရာင္ျခင္း၊ သြားပိုးဝင္၍ျပည္တည္ျခင္း၊ အစာလမ္းအစ ေလနာျဖစ္ျခင္းေတြအတြက္ ေပးႏိုင္တယ္။
ေဆးမံႈ႕ကို ေရနဲ႔ေဖ်ာ္ျပီးေနာက္ ၁ဝ ရက္အတြင္းသာသံုးပါ။ အစာနဲ႔နီးနီးေဝးေဝး ေပးႏိုင္တယ္။ ေရာဂါလကၡဏာေတြ ေပ်ာက္သြားေပမယ့္ ေဆးပတ္လည္ေအာင္ေပးရမယ္။ ေဆးျပီးျခင္း ေဆးကို ပိုးကခံႏိုင္ရည္ျဖစ္သြားတာကေန ကာကြယ္ရန္အတြက္ျဖစ္တယ္။ အေမာက္ဆာစလင္ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးမ်ား = ဝမ္းပ်က္၊ အေရျပားအနီျပင္ထြက္၊ ေဆးမတည့္ျဖစ္ျခင္း။
Pneumonia ႏူမိုးနီးယား
ကေလးေတြ ေသဆံုးရျခင္းရဲ႕ အၾကီးမားဆံုး အေၾကာင္းခံေရာဂါျဖစ္တယ္။ ၅ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးေပါင္း တႏွစ္မွာ ၁႕၆ သန္း ေသဆံုးေနၾကရရွာတယ္။ ဒါဟာ ဒီအရြယ္ကေလးေတြ ေသးဆံုးရမႈ စုစုေပါင္းရဲ႕ ၁၈% ရွိတယ္။
1. Amoxicillin: dispersible, scored tablets 250 mg and 500 mg or equivalent flexible oral solid dosage form, in blister packs of 10
2. Ampicillin: powder for injection 500 mg and 1g
3. Ceftriaxone: powder for injection 250 mg and 1 g
4. Gentamicin: injection 20 mg/ml
5. Oxygen: medicinal gas
6. Procaine benzylpenicillin: powder for injection 1 g and 3 g
Diarrhoea ဝမ္းေလွ်ာ ဝမ္းပ်က္
ဝမ္းေလွ်ာဝမ္းပ်က္တာဟာ ကေလးေတြေသဆံုးရျခင္းထဲမွာ ဒုတိယလိုက္တယ္။ ၅ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးေတြ အအာဟာရ ခ်ိဳ႕တဲ့ရျခင္းရဲ႕ ပင္မအေၾကာင္းခံလဲ ျဖစ္တယ္။ ႏွစ္တိုင္း ကေလးေပါင္း ၁႕၃ သန္း ေသဆံုးေနၾကရရွာတယ္။
1. Oral Rehydration Salts (ORS): sachets of 200 ml; 500 ml and1 litre, appropriate flavour
2. Zinc: 20 mg scored dispersible tablet or equivalent flexible oral solid dosage form
Neonatal sepsis တႏွစ္ေအာက္ကေလး ပိုးဝင္ျခင္း
တကမာၻလံုးမွာ တႏွစ္ေအာက္ ကေလးေပါင္း ၃႕၆ သန္း ေသဆံုးေနၾကရတဲ့အထဲမွာ ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ေရာဂါပိုးဝင္လို႔ ေသရတာက ၄ ပံု ၁ ပံုရွိတယ္။ ၅၂၈ဝဝဝ ေယာက္ဟာ တႏွစ္ေအာက္ကေလး ပိုးဝင္ျခင္းေၾကာင့္ ေသၾကရတယ္။
1. Ceftriaxone: powder for injection 250 mg and 1 g
2. Gentamicin: injection 20 mg/ml
3. Procaine benzylpenicillin: powder for injection 1 g and 3 g
Vitamin A deficiency ဗီတာမင္ (ေအ)
ဝက္သက္ေရာဂါ နဲ႔ ဗီတာမင္ (ေအ) ခ်ိဳ႕ယြင္းတာ ဆက္စပ္ေနတယ္။ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္တံုးက ကေလးေပါင္း ၁၆၄ဝဝဝ ေယာက္ ဝက္သက္နဲ႔ ေသဆံုးခဲ့ၾကတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ ၅ ႏွစ္ေအာက္ကေလးေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။ Vitamin A: capsule 100 000 IU strength; 200 000 IU strength
Tuberculosis တီဘီ
၅-၃ဝ ေကဂ်ီ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ရွိတဲ့ ကေလးေတြအတြက္ ေဆးေပးရလြယ္ကူေစသင့္တယ္။ ေဆး ၁ ျခမ္း၊ ၁ ျပား၊ ၁ ျပားခြဲ၊ ၂ ျပားေပးႏိုင္တဲ့ Rifampicin 250 mg, Isoniazid 150 mg, Pyrazinamide 400 mg and Ethambutol 250 mg ေဆးေတြ တြဲထားတာမ်ိဳး။
1. Ethambutol: 20 mg/kg/day (15 mg to 25 mg/kg/day)
2. Rifampicin: 15 mg/kg/day (10 to 20 mg/kg/day)
3. Isoniazid: 10 mg/kg/day (10 to 15 mg/kg/day)
4. Pyrazinamide: 35 mg/kg/day (30 to 40 mg/kg/day)
Neonatal care တႏွစ္ေအာက္ကေလးမ်ားအတြက္
Apnoea အသက္ရွဴမဝျခင္း
1. Caffeine citrate: liquid 20mg/ml
Cord care ခ်က္ၾကိဳးဂရုစိုက္ျခင္း
1. Chlorhexidine digluconate: solution, 4%
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe
