''အစာလည္းေဆး၊ေဆးလည္းအစာ''ဟူ၍ျမန္မာစကားပံုရိွပါသည္။ ျမန္မာလူမ်ဳိးတုိ႔ ႀကိဳက္ႏွစ္သက္သည့္ အသီးအႏွံ တစ္မ်ဳိးျဖစ္ေသာသေဘၤာသီးကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ လြယ္လင့္တကူ ရရိွႏုိင္ပါသည္။ ဓာတ္ေျမၾသဇာႏွင့္ ရြက္ဖ်န္းအား တုိးေဆးမ်ား အလြန္အကြၽံ သံုးစြဲစုိက္ပ်ဳိးထားျခင္း မရိွေသာ၊ ဝင္းမွည့္ေစရန္ သဘာဝနည္း မဟုတ္ဘဲ ဓာတုေဆးမ်ား သံုးစြဲထားျခင္းမရိွေသာ၊ သဘာဝသေဘၤာသီး၏ က်န္းမာေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ အသံုးဝင္ပံု အခ်ဳိ႕ကုိ ေရးသားေဖာ္ျပလုိပါသည္။
သေဘၤာသီးတြင္ ပါဝင္ေသာ အာဟာရမ်ား
၁ဝဝ ဂရမ္ အေလးခ်ိန္ရိွေသာ သေဘၤာသီးတစ္လံုး စားသံုးျခင္းျဖင့္ စြမ္းအင္ ၄၃ ကီလုိကယ္လုိရီ၊ ကစီဓာတ္ ၁၁ဂရမ္၊ သၾကားဓာတ္ ၈ ဂရမ္၊ အမွ်င္ ပမာဏ၂ ဂရမ္၊ ပ႐ိုတင္းဓာတ္ သုည ဒသမ ၄၇ဂရမ္၊ အဆီဓာတ္ သုည ဒသမ၂၆ ဂရမ္၊ ဗီတာမင္စီ ၆၂ မီလီဂရမ္၊ ဗီတာမင္ေအ ၄၇ မုိက္ခ႐ိုဂရမ္၊ ဗီတာကယ္႐ိုတင္း၂၇၄ မုိက္ခ႐ိုဂရမ္၊Lutein zeaxanthin ၈၉ မုိက္ခ႐ိုဂရမ္၊ ေဖာလစ္အက္စစ္ ၃၈ မုိက္ခ႐ိုဂရမ္၊ ပုိတက္စီယမ္ဆားဓာတ္ ၁၈၂မီလီဂရမ္တုိ႔ကုိရရိွေစႏုိင္သည္။ ထို႔ျပင္ ကယ္လ္စီယမ္၊ မဂၢနီစီယမ္၊ ဗီတာမင္B1၊ B3၊ B5၊ E ႏွင့္K ပမာဏ အနည္းငယ္စီရရိွေစႏုိင္သည္။
အသားအေရကုိ စုိျပည္ဝင္းပေစသည္ သေဘၤာသီးကုိလွီး၍ အဝုိင္းပံု သဏၭာန္ျပဳလုပ္ကာ မ်က္ႏွာတြင္ ကပ္ေပးပါက ဝက္ၿခံ၊ တင္းတိပ္ႏွင့္ မွဲ႔ေျခာက္မ်ားကုိ ေပ်ာက္ကင္းေစၿပီး အသားအေရကုိ ႏူးညံ့ေပ်ာ့ေ ပ်ာင္းေစသည္။ သေဘၤာသီးတြင္ ဗီတာမင္စီ၊ ဗီတာမင္အီးႏွင့္ ဗီတာကယ္႐ိုတင္းကဲ့သို႔ေသာ Antioxidants ဓာတ္မ်ား ေျမာက္ျမားစြာပါဝင္ေသာ ေၾကာင့္ အေရျပားပ်က္စီးမႈမွ ကာကြယ္ေပးသည္။ မ်က္ႏွာေပၚရိွ အေရးအေၾကာင္းမ်ားကုိ ေပ်ာက္ကြယ္ေစၿပီးႏုပ်ဳိေစ သည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္လည္း အလွကုန္ပစၥည္းမ်ား ထုတ္လုပ္ေသာ ကုမၸဏီမ်ားက ၎တုိ႔၏ အလွကုန္မ်ားတြင္ သေဘၤာသီးကုိ ထည့္သြင္း ေဖာ္စပ္ထားၾကေလသည္။ ထုိ႔ျပင္ သေဘၤာသီးေဖ်ာ္ရည္ကုိ ထိခုိက္ဒဏ္ ရာမ်ားေပၚသို႔ သုတ္လိမ္းေပးပါက ေရာင္ရမ္းမႈကုိေလ်ာ့က်ေစၿပီး ျပည္တည္ျခင္းကုိ တားဆီးေပးကာ အနာက်က္လြယ္သည္ဟုဆုိသည္။
ကုိယ္ခႏၶာ အေလးခ်ိန္ ေလွ်ာ့ခ်ရာတြင္ အသံုးဝင္သည္ သေဘၤာသီးတြင္ ကယ္လုိရီဓာတ္ႏွင့္ အဆီဓာတ္ အနည္းငယ္ သာပါဝင္သည္။ ေရဓာတ္ႏွင့္ အမွ်င္ဓာတ္မ်ား ပါဝင္မႈမ်ားျပားေသာေၾကာင့္ စား သံုးေသာအခါ ဝမ္းဗုိက္အလြယ္တကူ ျပည့္ေစသည္။ ဆာေလာင္မႈကုိ တားဆီးေပးသည္။ ဝမ္းေလမွန္ကန္ၿပီး ကုိယ္ခႏၶာအေလးခ်ိန္ကုိ ေလ်ာ့က်ေစသည္။
အစာကုိေၾကညက္ေစသည္ သေဘၤာသီးတြင္ ပါဝင္ေသာ အမွ်င္ဓာတ္ႏွင့္ ေရဓာတ္တုိ႔သည္ ဝမ္းခ်ဳပ္သည့္ေရာဂါကုိ သဘာဝနည္းျဖင့္ သက္သာ ေပ်ာက္ကင္းေစသည္။ လိပ္ေခါင္းေရာဂါရိွသူတုိ႔တြင္ ဝမ္း ခ်ဳပ္မႈ မျဖစ္ေစေသာေၾကာင့္ လိပ္ေခါင္းေရာဂါကုိ သက္သာေစသည္။ ထုိ႔ျပင္ သေဘၤာသီးတြင္ အစာကုိ ေခ်ဖ်က္ေပးႏုိင္သည့္ Papain အင္ဇုိင္း ပါဝင္ေသာေၾကာင့္ အစာမေၾက၊ ရင္ျပည့္ရင္ကယ္ျခင္းမ်ားကုိ သက္သာ ေပ်ာက္ကင္းေစသည္။
အဆုတ္ေရာဂါရိွသူမ်ားအတြက္ သင့္ေလ်ာ္သည္ ေဆးလိပ္ေသာက္သူမ်ား၊ ကုိယ္တုိင္ေဆးလိပ္မေသာက္ေသာ္လည္း ေဆးလိပ္ေငြ႕ကုိ ႐ွဴ႐ိႈက္ေနရသူမ်ား၏ အဆုတ္မ်ားမွာ နာတာရွည္ ေရာင္ရမ္း တတ္ၾကသည္။ သေဘၤာသီးတြင္ ေျမာက္ ျမားစြာပါဝင္ေသာ ဗီတာမင္ေအဓာတ္သည္ အဆုတ္ေရာင္ျခင္းကုိ သက္သာေစသည္။ အဆုတ္ေလျပြန္တြင္ ခြၽဲသ လိပ္မ်ားျဖင့္ ပိတ္ဆုိ႔ေနပါက သေဘၤာသီး အစိမ္းကုိ ညႇစ္ကာရသည့္ အရည္ကုိပ်ားရည္ျဖင့္ေရာ၍ ေသာက္ေပးပါက ခြၽဲေပ်ာ္ေစသည္။ ထုိ႔ျပင္ အာသီးေရာင္၍လည္ပင္းနာျခင္းႏွင့္ ေခ်ာင္းဆုိးျခင္းတုိ႔ကုိလည္း သက္သာေပ်ာက္ကင္းေစ သည္ဟုဆုိ သည္။ ထုိ႔ျပင္ ပန္းနာရင္က်ပ္ေရာဂါကုိလည္း သက္သာေပ်ာက္ကင္းေစႏုိင္သည္။
ႏွလံုးေအးသည့္ေဆးျဖစ္သည္ ၎တြင္ပါဝင္ေသာ အမွ်င္ဓာတ္၊ ဗီတာမင္စီႏွင့္ Antioxidants ဓာတ္မ်ားသည္ ကုိယ္ခႏၶာအတြင္း အဆီဓာတ္ကုိ ေလ်ာ့နည္းက်ဆင္းေစၿပီး အဆီဓာတ္မ်ားျခင္းေၾကာင့္ ႏွလံုးေသြးေၾကာပိတ္၍ ႏွလံုးေရာဂါ ရျခင္း၊ ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာပိတ္၍ ေလျဖတ္ျခင္းတုိ႔ကုိလည္း ကာကြယ္တားဆီးေပးသည္။ ထို႔ျပင္ သေဘၤာသီး၌ ပုိတက္စီယမ္ ဓာတ္ေျမာက္ျမားစြာ ပါဝင္ေသာေၾကာင့္ ေသြးတုိးေရာဂါကုိ ေလ်ာ့က်ေစသည္။
မ်က္စိ အျမင္အာ႐ံုကုိ ၾကည္လင္ေစသည္
သေဘၤာသီးတြင္ ဗီတာမင္ေအ၊ Lutein ၊ Cryptoxanthin ႏွင့္ Zeaxanthin ဓာတ္မ်ား ၾကြယ္ဝၾကၿပီး ၎ဓာတ္မ်ား သည္ မ်က္စိကုိ အကာအကြယ္ေပးသည္။ ေနေရာင္ျခည္စူးရွမႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚသည့္ မ်က္စိေရာဂါမ်ား ျဖစ္ပြားမႈကုိ ေလ်ာ့က်ေစသည္။
ကုိယ္ခံစြမ္းအားကုိ တုိးပြားေစသည္ သေဘၤာသီးတြင္ ပါဝင္ေသာ Beta-carotene ဓာတ္သည္ ကုိယ္ခံစြမ္းအားစနစ္ ကုိေကာင္းမြန္ေစၿပီး အေအးမိ၊ႏွာေစး၊ ေခ်ာင္းဆုိးေရာဂါႏွင့္နားကုိက္၊ ျပည္ တည္ေရာဂါမ်ားျဖစ္ပြားမႈမွ အကာအကြယ္ ေပးသည္ဟု ဆုိသည္။ အဆစ္အမ်က္မ်ား ေရာင္ရမ္းကုိက္ခဲမႈမွ သက္သာ ေပ်ာက္ကင္းေစသည္ ၎တြင္ပါဝင္ေသာ Papain၊ Chymopapain၊ ဗီတာမင္စီ၊ ဗီတာမင္အီးႏွင့္ Betacarotene ဓာတ္မ်ားသည္ အဆစ္အမ်က္ေရာင္ ေရာ ဂါမ်ားျဖစ္ၾကေသာ ေဂါက္ေရာဂါ၊ Rheumatoid Arthritis ႏွင့္ Osteoarthritis ေရာဂါမ်ားကုိ သက္သာေပ်ာက္ ကင္းေစသည္ဟု ဆုိသည္။
ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါ ေဝဒနာသည္မ်ား စားသံုးႏုိင္သည္ သေဘၤာသီးသည္ ခ်ဳိေသာ အရသာရိွေသာ္လည္း သၾကားဓာတ္ပါဝင္မႈမွာ အံ့ၾသဖြယ္ေကာင္းေလာက္ေအာင္ နည္းပါးေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ကင္ဆာေရာဂါ အခ်ဳိ႕ျဖစ္ပြားမႈမွ ကာကြယ္ႏုိင္သည္ သေဘၤာသီးတြင္ ပါဝင္ေသာ အမွ်င္ဓာတ္၊ ေရဓာတ္တုိ႔သည္ ကင္ဆာျဖစ္ပြားေစသည့္ အဆိပ္ အေတာက္မ်ားကုိ ခႏၶာကုိယ္အတြင္းမွ ဖယ္ရွားေပးသည္။ အူလမ္းေၾကာင္း တစ္ေလွ်ာက္သန္႔စင္ေစၿပီး ဝမ္းေလမွန္ ကန္ေစေသာေၾကာင့္ အူမႀကီးကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈမွ ကာကြယ္တားဆီးေပးႏုိင္သည္။ ထို႔ျပင္ သေဘၤာသီး၌ပါဝင္ ေသာ Antioxidants မ်ား၊ Phytonutrients ၊Flavonoids ႏွင့္ Carotenes တုိ႔သည္ကင္ဆာျဖစ္ေစေသာ Free Radicals မ်ားကုိဖယ္ရွားေပးႏုိင္သျဖင့္ အူမႀကီးကင္ဆာအျပင္ အသည္းကင္ဆာ၊ အဆုတ္ကင္ဆာႏွင့္ ဆီးက်ိတ္ ကင္ဆာမ်ားျဖစ္ပြားမႈကုိပါ ကာကြယ္တားဆီးေပးႏုိင္သည္ဟု ဆုိသည္။ ထို႔ျပင္ သေဘၤာသီး၌ ပါဝင္ေသာ Beta Cryo -toxanthin ၊ Lutein Zeaxanthin ႏွင့္ ဗီတာမင္စီဓာတ္တုိ႔သည္ သားအိမ္ေခါင္း ကင္ဆာျဖစ္ပြားေစေသာ Human Papilloma Virus(HPV) ကို ႏွိမ္နင္းႏုိင္သည္ဟု သိရသည္။
ေက်ာက္ကပ္ ပ်က္စီးမႈမွ ကာကြယ္ေပးသည္
သေဘၤာသီး အစိမ္း၏ အေစ့ကုိ ေထာင္း၍ အရည္ေဖ်ာ္ကာ ေသာက္ေပးျခင္းျဖင့္ ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးမႈမွ ကာကြယ္ ေပးႏုိင္သည္။ ဗီတာမင္ႏွင့္ သတၱဳဓာတ္မ်ား ၾကြယ္ဝသည္ သေဘၤာသီးတြင္ ပါဝင္ေသာ ဗီတာမင္ဓာတ္မ်ားမွာ ဗီတာ မင္ေအ၊ ဗီတာမင္စီ၊ ဗီတာမင္ B1၊ ဗီတာမင္ B6၊ ေဖာလစ္အက္စစ္ႏွင့္ Pantothenic acid ၊ သတၱဳဓာတ္မ်ား ျဖစ္ၾက ေသာထံုးဓာတ္ (Calcium)၊ သံဓာတ္၊ မီးစံုးဓာတ္ (Phosphorus) ႏွင့္ဆီလီကြမ္၊ ဓာတ္ဆားမ်ားျဖစ္ၾကေသာ ပုိတက္စီယမ္ႏွင့္ ဆုိဒီယမ္တုိ႔ျဖစ္ၾကသည္။ ထို႔ျပင္ Beta-carotene၊ Flavonoids ႏွင့္ကလုိရင္းဓာတ္တုိ႔လည္းပါဝင္ၾကသည္။ ၎ဓာတ္တုိ႔သည္ လူတုိ႔၏က်န္းမာေရးကုိ အေထာက္အကူျပဳသည္။ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားကုိ ေလ်ာ့က်ေစသည္ သေဘၤာသီး တြင္ပါဝင္ေသာ ဗီတာမင္စီဓာတ္သည္ စိတ္ဖိစီးမႈႏွင့္ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္မႈမ်ားကုိ ေျပေပ်ာက္ေစၿပီး စိတ္ေ ရာလူပါ လန္းဆန္း တက္ၾကြေစသည္ဟု ဆုိသည္။
အမ်ဳိးသမီးမ်ားအတြက္လည္း ေဆးဖက္ဝင္သည္ အမ်ဳိးသမီးမ်ား လစဥ္ရာသီလာေသာအခါ ေသြးဆင္းမႈမ်ားျပားျခင္း မရိွေစရန္ သေဘၤာသီး အစိမ္းေဖ်ာ္ရည္ကုိ ေသာက္ေပးႏုိင္သည္။ ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ မိခင္မ်ား သေဘၤာသီးမွည့္ တစ္စိတ္ ကုိေန႔စဥ္စားေပးျခင္းျဖင့္ ကုိယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္ ပ်ဳိ႕ျခင္း၊အန္ျခင္းေဝဒနာမ်ားမွ ကင္းေဝးေစႏုိင္သည္ဟု ဆုိသည္။
သတိထားရမည့္ အခ်က္မ်ား''စားတတ္လွ်င္ေဆး၊ မစားတတ္လွ်င္ေဘး'' ဆုိသည့္စကားလည္းရိွပါေသးသည္။ သေဘၤာသီးသည္ က်န္းမာေရးအတြက္ အေထာက္အကူျပဳသည္ ဆုိေသာ္လည္းေထာပတ္ သီး၊ ငွက္ေပ်ာသီးစသည္ တုိ႔ ႏွင့္ ဓာတ္မတည့္တတ္သူမ်ား စားသံုးမိပါကFood Allergy ဟုေခၚေသာ အစားအစာႏွင့္ ဓာတ္မတည့္သည့္ ယားယံ ေသာေဝဒနာမ်ားကုိ ခံစားရႏုိင္သည္။
ထို႔ျပင္ သေဘၤာသီးကုိ က်န္းမာေရးႏွင့္ ညီၫြတ္ေသာ အစာအာဟာရအျဖစ္သာ စားသံုးရန္ျဖစ္ၿပီး ေရာဂါကုထံုး အေန ျဖင့္ အသံုးျပဳရန္ မသင့္ေလ်ာ္ပါ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဥာဏ္ရိွသမွ်ခ်ိန္ဆ၍ စားသံုးရန္သင့္ေ သာ ေဆးဖက္ဝင္ သဘာဝ သ ေဘၤာသီး၏ က်န္းမာေရးအတြက္ အေထာက္အကူျပဳႏုိင္စြမ္းကို ေလ့လာသုေတသနျပဳလုပ္ထားသည္မ်ားမွ ခုိင္မာ သည့္ အခ်က္မ်ားကုိကုိးကားကာ ဗဟုသုတရေစျခင္းငွာ ေဖာ္ျပအပ္ပါသည္။
ေဒါက္တာ မင္းစိုးဦး
ျမ၀တီ
https://www.facebook.com/pg/mwdmedia
