Item Name --------- Horseradish (ဒန္႔သလြန္ပင္)
Category ------------ Raw Material
Botany Term -------- Moringa oleifera Lamk
Species Family ----- Moringaceae
ျမန္မာ ႏိုင္ငံ အႏွံ႕ အျပားတြင္ ေပါက္ေရာက္သည္။ ဟင္းသီး ဟင္း႐ြက္ပင္ အျဖစ္ စုိက္ပ်ိဳး ေပါက္ေရာက္၏။
အပင္
ပင္လတ္ မ်ိဳးျဖစ္ သည္။ အျမင့္ ၂၅ ေပ အထိ ျမင့္သည္။ အေခါက္ ထူ၍ ေခ်ာၿပီး အျဖဴ စက္ကေလး မ်ား႐ွိသည္။ အတြင္းသား ျဖဴသည္။
အ႐ြက္
သံုးခါ ငွက္ေမြး ႐ြက္ေပါင္း ျဖစ္၍ ႐ြက္လႊဲ ထြက္သည္။ ႐ြက္ျမႊာ မ်ား ေသးငယ္၍ ဘဲဥပံု ႐ွိၿပီး အရင္း အနည္းငယ္ သြယ္သည္။ထိပ္၀ိုင္း သည္။ မ်က္ႏွာ ခ်င္းဆိုင္ ထြက္သည္။ ထိပ္႐ြက္ တစ္႐ြက္ ပါသည္။ ႐ြက္ျပား ႏူးညံ့ ေခ်ာေမြ႕ ၿပီး အနားညီ၏။အပြင့္- အျဖဴေရာင္ ႐ွိၿပီး အနံ႕ ႐ွိသည္။ တန္ခူး၊ ကဆုန္ တြင္ ပြင့္သည္။
အသီး
႐ွည္လ်ား ၍ အစိမ္း ရင့္ေရာင္ ႐ွိၿပီး အက္ကြဲသီး ျဖစ္သည္။ အေျမာင္း ပါသည္။ အသီး အတြင္း တြင္ အေစ့မ်ား တန္းစီလ်က္ ၅-၇ ေစ့ ခန္႕ ပါ၀င္ သည္။ အတြင္းသား ထူသည္။ အေစ့၌ အေတာင္ ပါသည္။ ကဆုန္၊ နယုန္ လတြင္ သီး၏။
အျမစ္
အျမစ္ေခါက္ ထူသည္။ အျမစ္ ျဖာသည္။
► အသံုးဝင္ပံု
အရြက္၊ အျမစ္ ၊အသီး ၊ အေစ့ ၊အေစး ၊အပြင့္ ၊အေခါက္ ။
အာနိသင္
ျမန္မာ ေဆးက်မ္းမ်ား အလို အရ ဒန္႕သလြန္ သည္ အနည္းငယ္ ခ်ိဳ၍ ဖန္ေသာ အရသာ ႐ွိ၏။ ထက္ျမက္၏။ ေၾကလြယ္၏။ ႏႈတ္ကို ၿမိန္ေစ၏။ ၀မ္းမီးကို ေတာက္ေစ၏။ ေလ၊ သလိပ္၊ သည္းေျခကုိ္ ႏိုင္၏။ အပူနာ၊ အဖ်ဥ္း၊ ဂူလံုး အေၾကာ အျခင္ ၊ ေရာင္ရမ္းနာ တို႕ကုိ ႏိုင္၏။ မ်က္စိ ကို အက်ိဳးျပဳ၏။
► အ႐ြက္အသံုးျပဳပံု
၁။ ဒန္႕သလြန္႐ြက္၊ ၾကက္သြန္ျဖဴ၊ ပတဲ ေကာျမစ္၊ မိႆလင္ ဟင္းခါး ခ်က္ေသာက္ ေသာ္ ရာသီထိမ္ ျခင္း ေပ်ာက္၏။
၂။ ဒန္႕သလြန္ ႐ြက္ကုိ ၃ ခြက္ တစ္ခြက္တင္ ဟင္းခ်ိဳ အျဖစ္ ျပဳတ္ေသာက္ေသာ္ ေသြးတိုး က်၏။
► အျမစ္ အသံုးျပဳပံု
၁။ ဒန္႕သလြန္ ျမစ္ကုိ ထုေထာင္း ႀကိတ္ေျခ၍ အရည္ကုိ ညွစ္ကာ စားပြဲဇြန္း ႏွင့္ တစ္ဇြန္း ခန္႕ ေသာက္က အသံ၀င္ အသံကပ္ လည္ေခ်ာင္းနာ ေပ်ာက္၏။
၂။ ဒန္႕သလြန္ ျမစ္ႏွင့္ မုန္ညင္းေစ့ အမွ် ေပါင္းစပ္၍ ေရာႀကိတ္ၿပီး ေရတြင္ ၂ နာရီ ေက်ာ္မွ် စိမ္ကာ တစ္ခါေသာက္ စားပြဲဇြန္း တ
စ္ဇြန္း တစ္ေန႕ ၃ ႀကိမ္ေသာက္ က အစာ မေၾက ၀မ္းေဖာ ၀မ္းေရာင္ ေပ်ာက္၏။
၃။ ဒန္႕သလြန္ ျမစ္ကို သံုးခြက္ တစ္ခြက္တင္ က်ိဳ၍ စားပြဲဇြန္း တစ္ဇြန္း မွန္မွန္ ေသာက္ေသာ္ ၀မ္းတြင္း သက္တန္႕ ေပ်ာက္၏။
၄။ ပန္းနာ ေရာဂါ အတြက္ ဒန္႕သလြန္ ျမစ္ကုိ ႀကိတ္၍ ရေသာ အရည္ကို ခ်င္းေရႏွင့္ ေရာေသာက္ ရ၏။
၅။ ဒန္႕သလြန္ ျမစ္မႈန္႕ႏွင့္ ပရႏၷ၀ါ ျမစ္မႈန္႕ ဆတူကို အုန္းႏို႕ ပ်ားရည္ တို႕ႏွင့္ ေရာစပ္ ခ်က္ၿပီး နံနက္ ည တစ္ဇြန္း စီ ေသာက္ေသာ္ အားအင္ ျပည့္ျဖိဳး ခြန္အား တိုး၍ အသက္ ႐ွည္ေစ၏။
၆။ အျမစ္ ကုိႀကိတ္၍ စည္းေပးေသာ္ ေရာင္တင္းျခင္း ေပ်ာက္၏။ အျမစ္ ႀကိတ္ညွစ္ ရည္ကုိ ႏို႕ႏွင့္ ေရာေသာက္ေသာ္ ဆီးခ်ိဳ ေရာဂါ ေပ်ာက္၏။
► အသီးအသံုးျပဳပံု
၁။ဒန္႕သလြန္သီး ကုိ ဟင္းခ်က္ ေကၽြးက ကေလး မ်ား သန္ေကာင္၊ တုတ္ေကာင္ ကင္း႐ွင္း ေစ၏။
၂။ အသီး ကုိ အမႈန္႕ ျပဳ သၾကားႏွင့္ ေရာေသာက္ေသာ္ ဆီးမ်ားျခင္း ေပ်ာက္္၏။
► အေစ့အသံုးျပဳပံု
၁။ အေစ့ သည္ အဆိပ္ သင့္ျခင္းႏွင့္ ေခါင္းကို္က္ ေရာဂါ ျဖစ္ျခင္း ကို ေပ်ာက္ကင္းေစ တတ္၏။ အေစ့ ကုိ အမႈန္႕ ျပဳ၍ နား၌ ထည့္ေပးေသာ္ နားကုိက္ျခင္း၊ နားျပည္ယို ျခင္း ေပ်ာက္၏။
၂။ အေစ့ဆီကို အနာေပါက္ ႏွင့္ ယားနာ အမ်ိဳးမ်ိဳး တို႕၌ သံုး၏။
► အေစးအသံုးျပဳပံု
၁။ အေစးကုိ ပါးစပ္၌ ငံုေပး ေသာ္ သြားပုပ္ျခင္း ေပ်ာက္၏။
► အပြင့္အသံုးျပဳပံု
၁။အပြင့္ကုိ ေဖာေရာင္ ျခင္း၊ အဖ်ဥ္း ႀကီးျခင္း ႏွင့္ အေၾကာ ေရာဂါ ၊ သက္တန္႕ ေရာဂါ၊သလိပ္ ေရာဂါ၊ ေလေဖာက္ ျပန္ေသာ ေရာဂါ မ်ားအတြက္ ေဆးေဖာ္စပ္ သံုးရ၏။
► အေခါက္အသံုးျပဳပံု
၁။လတ္ဆတ္ ေသာ အေခါက္ရည္ ကုိ နား၌ ထည့္ေပး ေသာ္ နား နာက်င္ ကုိက္ခဲျခင္း၊ နား ျပည္ယို ျခင္း မ်ားကို ေပ်ာက္ကင္း ေစတတ္၏။
ျမန္မာ႔ေဆးဖက္ဝင္အပင္မ်ား
